Kamerfracties van VVD en PvdA willen een eerlijker en duidelijker systeem voor kinderalimentatie invoeren. De berekening daarvan moet in hun visie wettelijk worden vastgelegd en vereenvoudigd, zodat ouders beter begrijpen waar ze precies voor betalen. De fracties denken daarmee de bereidheid tot betalen te vergroten en het aantal conflicten en rechtszaken over kinderalimentatie terug te dringen. Beide ouders zijn in dit voorstel onderhoudsplichtig; zelfs iemand met een minimuminkomen draagt 50 euro bij. Stiefouders hoeven niet meer mee te betalen aan het levensonderhoud van het kind.

De Raad juicht vereenvoudiging van het systeem toe en noemt een bij wet geregeld stelsel voor kinderalimentatie ‘zeker wenselijk’. Nu wordt het vaststellen van normen voor de berekening van alimentatie aan de Rechtspraak overgelaten, terwijl dat meer op het pad van de wetgever ligt. Maar of dit wetsvoorstel het berekenen van alimentatie eenvoudiger maakt, is de vraag. Vooral de berekening van het inkomen blijft ingewikkeld, daar verandert dit wetsvoorstel niet veel aan. Verder zijn er zorgen over de verplichte minimumbijdrage en over het uitgangspunt dat kinderalimentatie altijd voorgaat als het op betalen aankomt. Wat betekent dat voor andere schulden die de alimentatieplichtige ook heeft? Vissen crediteuren dan achter het net?

Ook de initiatiefnemers van het wetsvoorstel herziening partneralimentatie (PvdA, VVD en D66) zijn volgens de Raad wat te optimistisch, vooral wat betreft hun uitgangspunt van contractsvrijheid. Partners kunnen al bij hun trouwen onderling afspreken of er bij een echtscheiding alimentatie zal worden betaald, en zo ja hoeveel. De Raad denkt dat lang niet iedereen daartoe in staat of mee bezig is. De meeste mensen zijn geen calculerende, weloverwogen burgers, die hun zaken goed regelen op basis van gelijkwaardigheid.

Het wetsvoorstel wil de duur en de hoogte van de partneralimentatie beperken. De grondslag is nu nog lotsverbondenheid door het huwelijk, waarbij de partner die recht heeft op alimentatie ongeveer hetzelfde welstandsniveau moet houden. Het wetsvoorstel gaat echter uit van ieders vermogen om zelf geld te verdienen. Alimentatie is dan compensatie voor de achterstand op de arbeidsmarkt (de verminderde ‘verdiencapaciteit’), die een van de partners tijdens het huwelijk heeft opgelopen door keuzes die gezamenlijk zijn gemaakt. Bijvoorbeeld de keuze dat die partner veel tijd aan de kinderen besteedt en minder aan een carrière.
Net als bij het wetsvoorstel voor kinderalimentatie speelt een eventuele nieuwe levenspartner geen rol in de berekening van het bedrag. En betrokkenen kunnen ook de hoogte van de partneralimentatie zelf berekenen met een internettool.

De Raad vindt die nieuwe kijk op de betalingsverplichting, de berekening en de duur van de alimentatie goed passen bij de huidige samenleving, maar heeft daar wel opmerkingen over. Zo wordt in dit voorstel nog maximaal 5 jaar alimentatie betaald, of 10 jaar als het huwelijk minstens 15 jaar heeft geduurd. Partners van 55 zouden tot aan de AOW alimentatie moeten krijgen. De Raad vraagt aandacht voor vrouwen van 50 tot 55 jaar, die een traditioneel huwelijk hebben gehad en altijd voor de kinderen hebben gezorgd. Ook zij hebben weinig kans om werk te vinden, dus is het wel zo rechtvaardig ook hen door te betalen tot aan de AOW.  Verder voorspelt de Raad dat het bepalen van de verdiencapaciteit vóór het huwelijk grote bewijsproblemen zal opleveren.