Gerards nam haar gehoor (circa 500 rechters, raadsheren, bestuurders en politici) mee in het actuele debat over de spanning (‘spanningsmoeras’, aldus de hoogleraar) die er is tussen veiligheid en vrijheid – het thema dit jaar van de Dag van de Rechtspraak. Gerards schetste dat er veel percepties zijn van veiligheid, objectieve en subjectieve. Daarom is het volgens haar van het grootste belang 'heel precies' te zijn in de definitie van belangen van de partijen die in dit soort zaken voor de rechter staan. Rechters kunnen zich bij de afweging van belangen niet beroepen op algemene pleidooien voor dé privacy of dé veiligheid, vindt Gerards. 

Een tweede belangrijke taak die de hoogleraar Europees recht voor de rechter weggelegd ziet, is een toetsing van de legitimiteit van wetgeving. Als voorbeeld gaf ze dat na een ramp of een aanslag de politieke reflex heel vaak is het aanscherpen van eisen. ‘Juist daar zou een rechter scherp naar moeten kijken. Als aan een van de legitimiteitseisen niet is voldaan, heeft hij alle reden om de wetgever of het bestuur op de vingers te tikken.’ Emoties en angst.

Tot slot pleitte Gerards ervoor dat rechters in de echte ‘dilemmazaken’ over vrijheid versus veiligheid, hun uitspraken uitgebreid motiveren. Dat helpt de rechter zelf, want zo kan hij beoordelen of wat hij in zijn hoofd heeft, ook op papier goed te beredeneren valt. In de tweede plaats is zo’n uitgebreid vonnis waardevol bij het maatschappelijke debat dat op zo’n uitspraak volgt. Gerards: 'Juist dat maakt het mogelijk om de discussie op goede en inhoudelijke gronden te voeren, en dat is binnen onze hijgerige samenleving waardevol.'