Het wetsvoorstel breidt het huidige, beperkte spreekrecht van slachtoffers (of hun nabestaanden) van ernstige misdrijven uit tot een onbeperkt spreekrecht. Slachtoffers en nabestaanden krijgen door deze wet tijdens de rechtszitting de mogelijkheid onder andere te spreken over de mogelijke bewezenverklaring, het strafbare feit, de schuld van de verdachte(n) en de straf. De regering wil hiermee de positie van het slachtoffer tijdens het strafproces versterken.

De Raad voor de rechtspraak adviseerde eerder over het wetsvoorstel. In zijn wetgevingsadvies zei de Raad dat hij voorstander is van een grotere rol voor het slachtoffer tijdens de rechtszaak. Wel waarschuwde de Raad ervoor dat met name als gevolg van het recht om over het bewijs te spreken, slachtoffers als getuige kunnen worden gehoord in de rechtszaal. Dat kan hard aankomen, met als risico dat zij zich opnieuw slachtoffer voelen. Ook wees de Raad erop dat er als gevolg van het adviesrecht bij slachtoffers te hoge verwachtingen kunnen ontstaan. De rechter zal immers lang niet altijd rekening kunnen houden met het slachtofferadvies, aangezien hij met veel meer factoren rekening moet houden dan alleen dat advies. Hij is bijvoorbeeld gebonden aan strafmaxima.

Het nu aangenomen wetsvoorstel past in de trend om rechten van slachtoffers en nabestaanden in het strafproces te verruimen. Eerder kregen zij recht op meer informatie en mogelijkheden om schadevergoeding te eisen. Een belangrijke verruiming was de invoering in 2005 van het spreekrecht: sindsdien mogen slachtoffers en nabestaanden in de rechtszaal vertellen over hun leed en de consequenties daarvan. In 2012 werd dit spreekrecht uitgebreid, onder andere door meer betrokkenen rond het slachtoffer spreekrecht toe te kennen.