Stikstofdepositie in Nederland
De stikstofdepositie in Nederland is voor een belangrijk deel afkomstig van Nederlandse bronnen, maar ook stikstof die in de ons omringende (buiten)landen wordt uitgestoten komt in de Nederlandse natuur terecht. Dit komt doordat een deel van de stikstof die wordt uitgestoten op grote afstand van de bron neerkomt. Dit gegeven brengt ook mee dat een deel van de stikstof die door Nederlandse bronnen wordt uitgestoten in het buitenland neerkomt. Nederland voert vier keer meer stikstof uit dan vanuit het buitenland wordt ingevoerd.
In 2022 was twee derde van de stikstof die op Natura 2000-gebieden terechtkwam, afkomstig van Nederlandse bronnen. Van die Nederlandse depositie kwam 76 procent van de landbouw (inclusief veeteelt), 16 procent van de mobiliteit (wegverkeer, zeescheepvaart en overig verkeer), 5 procent van de huishoudens, diensten en de bouw en 3 procent van de Nederlandse industrie.
[rectificatie: bovenstaande alinea is op 24 januari 2025 aangepast. Per abuis waren in het nieuwsbericht de percentages van een eerdere, verkeerde, berekening blijven staan. Dit is de juiste berekening die de rechtbank had willen opnemen. In het (gepubliceerde) vonnis is deze alinea met percentages niet opgenomen, maar de percentages zijn gebaseerd op figuur 17 die onder 3.5 van het vonnis is geplaatst.]
Wat is het beleid rondom stikstof?
Tussen 2015 en 2019 volgde de Staat het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Op basis van het PAS werd vooruitlopend op toekomstige positieve gevolgen van reductie- en herstelmaatregelen, alvast toestemming gegeven voor activiteiten die mogelijk schadelijk zijn voor de stikstofgevoelige natuur. De Raad van State verklaarde deze aanpak in 2019 onverbindend omdat het onvoldoende waarborgen bood voor natuurbehoud en -herstel in de Natura 2000-gebieden. Regeringen daarna (Rutte III en Rutte IV) hebben daarop nieuw beleid en nieuwe wetten gemaakt. Zo is bij wet vastgelegd dat in 2025, 2030 en 2035 respectievelijk 40 procent, 50 procent en 74 procent van de stikstofgevoelige natuur in de Natura 2000-gebieden onder de KDW moet zijn gebracht.
Het kabinet Schoof heeft delen van het eerder vastgestelde beleid ingetrokken, zoals het Transitiefonds waarin 24,3 miljard euro beschikbaar zou komen. Ook heeft het kabinet Schoof nieuwe maatregelen voorgenomen. Dit als gevolg van een koerswijziging voor het landelijk gebied, waarbij voedselzekerheid en innovatie van de land- en tuinbouw en visserij centraal staan.