Het geschil

Twee medewerkers van de politie mochten sinds 2018 niet langer forensisch opsporingsonderzoek uitvoeren op bijzondere plaatsen delict, omdat zij weigerden vrijwillig hun DNA af te staan voor de DNA-eliminatiedatabank. Deze databank is bedoeld om DNA-sporen die gevonden worden op een plaats delict te vergelijken met het DNA van politiemedewerkers die mogelijk sporen hebben achter gelaten bij hun werkzaamheden. Daarmee kunnen DNA-profielen worden uitgesloten van het opsporingsonderzoek.

De rechtbank oordeelde dat de afname van DNA op vrijwillige basis geschiedt en dat daarom geen strijd is met het grondrecht op onaantastbaarheid van het lichaam. Dat deze politiemedewerkers niet meer op alle plaatsen mochten werken, is naar het oordeel van de rechtbank een gevolg van de vrijwillige keuze om geen DNA-materiaal af te staan. De rechtbank gaf de korpschef dan ook gelijk. De betrokken politiemedewerkers zijn tegen de uitspraak van de rechtbank in hoger beroep gegaan bij de CRvB. Ze zijn van mening dat sprake is van een inbreuk op het grondrecht op onaantastbaarheid van het lichaam.

Wettelijke grondslag ontbreekt

Anders dan de rechtbank heeft de CRvB geoordeeld dat er voor de politiemedewerkers geen daadwerkelijke vrije keuze bestond voor het afstaan van hun DNA. Zij konden immers niet weigeren zonder aanzienlijke nadelige gevolgen. Er is daarom ongeoorloofd inbreuk gemaakt op het recht van onaantastbaarheid van het lichaam. Op dat grondrecht mag alleen inbreuk worden gemaakt als daarvoor een wettelijke grondslag bestaat en die is er niet. Ook de grote mate van vrijheid van de korpschef om zijn organisatie in te richten, geeft geen bevoegdheid om hier een inbreuk te maken op een grondrecht. De korpschef mocht daarom niet besluiten om de medewerkers, vanwege hun weigering DNA af te staan, geen werkzaamheden meer te laten verrichten op bijzondere plaatsen delict.

Het oordeel van de Centrale Raad van Beroep is in deze zaken een eindoordeel.

-------------------------------------------------------------------------------------------------
Centrale Raad van Beroep, 30 januari 2020

Zaaknummers 19/935 AW en 19/936 AW: ECLI:NL:CRVB:2020:66

Dit is een persbericht op basis van de genoemde uitspraak van de Centrale Raad van Beroep. Bij verschil tussen dit persbericht en de volledige uitspraak is laatstgenoemde beslissend.

Voor eventuele vragen over dit persbericht kunt u zich wenden tot het secretariaat, tel: 088 361 17 30 of e-mail: voorlichting.crvb@rechtspraak.nl.