De dalende trend qua criminaliteit bleek al uit eerdere edities van 'Criminaliteit en Rechtshandhaving' - een gezamenlijke jaarlijkse uitgave van de Raad voor de rechtspraak, het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC). De afname van de criminaliteit blijkt ook uit de daling van het aantal geregistreerde slachtoffers en het aantal Nederlanders dat zich onveilig voelt: beide cijfers daalden tussen 2007 en 2013 met een kwart. Deze trend past in de bredere daling van de criminaliteit in Noord-West Europa. In Nederland daalt het gevoel van onveiligheid relatief sterk.

De daling van de criminaliteit vertaalt zich ook in een afname van het aantal zaken dat voor de strafrechter komt. Tussen 2007 en 2013 daalde het aantal misdrijfzaken met 27 procent van 128.000 naar 92.000. De teruggang was het grootst bij de kinderrechter en de politierechter, respectievelijk 50 en 29 procent. Anderzijds steeg het aantal zaken dat door de meervoudige strafkamer is behandeld, met 7 procent. Dat zijn zwaardere zaken die door drie strafrechters beoordeeld worden. Dit betekent dat strafzaken zwaarder zijn geworden. In dat verband wordt regelmatig gewezen op de ingewikkelde 'megazaken' tegen de georganiseerde misdaad, bewerkelijke DNA-bewijsvoering en complexe cybercrime. In 'Criminaliteit en Rechtshandhaving' worden deze verbanden niet gelegd, maar alleen cijfers vermeld.

In 2013 telde Nederland 10.500 gedetineerden, dat waren er in 2007 nog 12.700. In totaal nam het aantal vrijheidsstraffen in Nederland tussen 2007 en 2013 met 16 procent af. De hoeveelheid taakstraffen daalde met 24 procent terwijl het aantal boetes halveerde. Ook de gratieverzoeken zijn grofweg gehalveerd; van 2900 in 2007 tot 1500 in 2013. Het merendeel wordt afgewezen, slechts 1 op de 10 verzoeken wordt onvoorwaardelijk toegewezen.