‘Het zijn aanvaardbare afspraken. Het maakt duidelijk dat op het werk van de rechter niet bezuinigd of bespaard kan worden’, zegt Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak. ‘Met het extra geld dat nu beschikbaar komt, kunnen we de rechtspraak in Nederland op peil houden. Er is weer ademruimte en daar zijn we blij mee.’

Elke 3 jaar onderhandelt de Raad voor de rechtspraak met de minister van Veiligheid en Justitie over de financiering van rechtszaken. De afspraken gaan over de periode van 2017 tot en met 2019.

Rechters hebben dit jaar afgesproken aan welke normen (de zogenoemde professionele standaarden) hun werk moet voldoen. In deze afspraken is bijvoorbeeld vastgelegd hoeveel tijd en aandacht er minimaal nodig is voor een goede behandeling van verschillende soorten rechtszaken. Met het extra geld kunnen rechters ervan op aan dat ze zaken zorgvuldig en goed kunnen behandelen.

De Raad stelt dat er in de komende kabinetsperiode nog wel extra investeringen nodig zijn om de rechtspraak in Nederland maatschappelijk effectiever te maken en verder te innoveren. ‘De samenleving doet een steeds indringender, ingewikkelder en groter beroep op rechters,’ stelt Bakker. ‘Die extra inzet moet uiteindelijk ook worden gefinancierd. Doen we dat niet, dan gaat dit op den duur ten koste van onze organisatie en de kwaliteit van rechtspraak. We hebben met de minister afgesproken op weg naar de volgende regeerperiode door te praten over de noden en wensen die blijven bestaan.’ De Rechtspraak denkt bij de extra investeringen die nodig zijn aan een bedrag van 50 miljoen euro per jaar.

De uit 2013 daterende bezuinigingen op de Rechtspraak, worden betaald uit de besparingen die het moderniserings- en digitaliseringproject KEI oplevert. Ze zullen niet ten koste gaan van het werk van de rechter. Mochten de verwachte besparingen later komen dan verwacht, bijvoorbeeld omdat het project vertraging oploopt of omdat de wetgeving later klaar is dan gepland, dan zoeken de minister en de Rechtspraak samen naar een oplossing.

De Rechtspraak besloot begin dit jaar dat aan de zaakspakketten (welk soort zaken worden er behandeld) van de verschillende locaties van de rechtbanken niet wordt getornd. Eerder riep de Tweede Kamer de minister op geld beschikbaar te stellen om inkrimping van de zaakspakketten in Almelo, Assen, Alkmaar, Dordrecht, Zutphen, Maastricht en Lelystad te voorkomen. Met het gesloten akkoord tussen minister en Rechtspraak is de financiering hiervan geregeld.

De Rechtspraak signaleert wat betreft de beleidsvoornemens van het kabinet nog 2 zorgpunten. In de begroting van V en J wordt gemeld dat het wenselijk is te onderzoeken of er een heffing kan wording ingevoerd voor het maken van bezwaar en instellen van (hoger) beroep in verkeerszaken (Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften). ‘Die heffing dient de afweging van de kansrijkheid daarvan te bevorderen’, aldus het kabinet.

Een tweede zorgelijk punt, aldus de Rechtspraak, is dat volgens de begroting momenteel een voorstel wordt uitgewerkt waarbij de Raad voor de Kinderbescherming zelf een besluit kan nemen over het treffen van een jeugdbeschermingsmaatregel. Die besluiten zijn nu nog voorbehouden aan de rechter. Frits Bakker: ‘Dit zijn 2 punten die op een of andere wijze de positie van de rechter aantasten. Ze doen geen recht aan de positie van de rechter in onze democratische rechtsstaat. We zullen de verdere uitwerking van deze voorstellen dan ook op de voet volgen.’