Mina* uit Rotterdam krijgt Gijs in het najaar van 2018 bij een benzinestation afgeleverd via Loes* uit Friesland. Hij zit in een bus vol met andere Roemeense zwerfhonden. Mina heeft rap door dat Gijs ouder is dan haar is verteld (‘wat is-ie groot’) en dat de poten vergroeien. Ze heeft al eerder een hond (Sissi) uit Portugal bij Loes gekocht, maar die had ze na 1 dag al teruggegeven. ‘Er was geen klik; het was meteen vechten met mijn andere honden. Dat was heel verdrietig’, zegt Mina. Sissi bivakkeert nu bij Loes in Friesland. En nu heeft Mina dus Gijs, die weliswaar goed aardt in de Maasstad, maar die fysiek lijdt (‘hij heeft pijn als-ie veel loopt; we kunnen geen lange wandelingen maken’) en vermoedelijk geen lang leven beschoren is.

Mina laat het er niet bij zitten. Ze hoopt Loes tijdens een goed gesprek bij de regelrechter zover te krijgen dat zij de loopplank, een karretje én de operatie betaalt om de poten van Gijs recht te zetten. Dat geld, meer dan 3.000 euro, heeft ze niet. Loes heeft ja gezegd tegen het gesprek dat de Rotterdamse regelrechter Corry Kemp-Randewijk vanmiddag in goede banen hoopt te leiden. De regelrechter is een proef van de Rotterdamse rechtbank om kantonzaken sneller, vriendelijker en goedkoper te kunnen afhandelen. De regelrechter behandelt gedoe over arbeid, huur, consumentenzaken, vorderingen en schades en burenruzies. Het griffierecht voor particulieren (40,50 euro) is schappelijk. Het is de bedoeling dat Mina en Loes eruit komen; gebeurt dat niet, dan hakt de regelrechter alsnog de knoop door.

Gijs is thuisgebleven. Jammer, zo’n hond in zijn mand, het zou het informele karakter van de zitting hebben onderstreept. Formeel is de zaak van Gijs een rechtszaak – de regelrechter en de griffier dragen bijvoorbeeld gewoon een toga – maar het decor is anders dan dat van een reguliere kantonzitting. Iedereen zit vandaag in zaal 24 aan 1 lange tafel. Waaraan de regelrechter wil weten of ze te maken heeft met een stichting of met Loes. Met Loes, hoewel Loes wel graag een stichting wil worden. Ze heeft volop contacten met asiels in Zuid- en Oost-Europa die haar foto’s van honden mailen. Rijk wordt ze niet van de handel in straathonden. Ze regelt voor 250 euro een hond, inspectie, inenting, papieren en vervoer (voor Sissi en Gijs heeft Mina in totaal 350 euro betaald). ‘Ik verdien er helemaal niets aan; ik moet rondkomen van 150 euro in de maand. We gaan naar de voedselbank. Mijn man en ik zijn zwaar ziek en leven van een uitkering.’

Dat wordt dus lastig als de operatie van Gijs meer dan 3.000 euro gaat kosten. Bovendien is het de vraag, aldus oppert regelrechter Kemp-Randewijk, of Loes in alle redelijkheid wat te verwijten valt. Een ‘Gijscontract’ is er in ieder geval niet, een inentingsboekje wel. ‘Had mevrouw moeten weten dat uw hond kromme poten had? Ik begrijp dat een dierenarts in Roemenië een paar maanden voor het transport naar Nederland heeft gezegd dat de hond gezond was. Krijg je met zo’n inspectie ook de garantie op een gezonde hond?’ Mina: ‘Je gaat ervan uit dat een dierenarts een hond goed nakijkt en niet zomaar zegt: die hond is gezond. Als mensen bij mij een katje kopen, dan mogen ze er ook vanuit gaan dat ze jarenlang plezier van die kat hebben.’ De regelrechter: ‘We hebben het hier niet over Nederland. U neemt wel een risico met een zwerfhond uit Roemenië.’

Had Mina Gijs maar, net als Sissi, onmiddellijk aan Loes teruggegeven, suggereert de regelrechter. Nee, weer een hond wegdoen, dat kreeg Mina niet over haar hart. ‘Toen echt duidelijk was geworden dat zijn poten vergroeiden, had ik al een band met hem.’ Maar die 3.000 euro voor de hulpmiddelen en operatie van Gijs gaat ze vandaag niet krijgen. Dat moet Mina zich realiseren als ze op verzoek van regelrechter Kemp-Randewijk de gang op gaat om een deal met Loes te sluiten. De dames blijven tamelijk lang weg, maar met een akkoord komen ze niet terug in zaal 24. Mina wil wel akkoord gaan met 500 euro, maar voor Loes is dat onbespreekbaar. ‘Ik weet niet hoe ik dat moet betalen. Zo komen we in de schulden. Ik heb de griffiekosten ook al moeten lenen. Dat bedrag betaal ik met een tientje per maand terug.’

Net zoals bij een ‘gewone’ kantonzitting is het aan de regelrechter om de partijen een zetje naar een afspraak te geven. Dat doet de regelrechter. ‘Een tussenoplossing: 250 euro al dan niet in termijnen?’ ‘Maar waar moet ik dan van leven?’ vraagt Loes zich af. ‘Dat kan ik thuis niet vertellen. Dan krijg ik problemen.’ Rechter Kemp-Randewijk: ‘Maar waarom gaat u dan al die heisa met die honden aan?’ ‘Maar, mevrouw, ik doe dit al 16 jaar en dit is nog nooit eerder voorgekomen.’ Nu wil het geval dat Loes een kennis heeft meegenomen, die voorstelt dat zij van hem 150 euro leent en de andere 100 euro ergens anders vandaan scharrelt. De door de wol geverfde regelrechter heeft een handvat om de zaak uit het slop te trekken. ‘Is het brutaal om voor te stellen dat u die andere 100 euro ook voorschiet?’ Dat kan. De zaak is geregeld, maar Gijs krijgt er geen ‘nieuwe’ poten van.

* Dit zijn niet hun echte namen. 

Lees hier meer 'Op de Rol'-verhalen.