U kunt in hoger beroep gaan tegen beslissingen van de rechtbank over uw tbs bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden. U heeft daarvoor 14 dagen de tijd nadat de beslissing van de rechtbank aan u bekend is gemaakt. Het Openbaar Ministerie heeft ook 2 weken de tijd om in hoger beroep te gaan.

Wanneer kunt u wel/niet in hoger beroep gaan

Als de rechtbank verlenging van de tbs heeft toegewezen, kunt u in hoger beroep gaan. U kunt niet in hoger beroep gaan tegen een besluit om de dwangverpleging voorwaardelijk te beëindigen. Als u tbs met voorwaarden heeft, kunt u niet in hoger beroep tegen wijziging van de voorwaarden. Ook tegen het aanwijzen van een andere reclasseringsinstelling staat geen hoger beroep open.

Hoe hoger beroep instellen?

Terbeschikkinggestelden wordt aangeraden in overleg met hun advocaat te beslissen over het instellen van hoger beroep. U kunt op verschillende manieren hoger beroep instellen:

In persoon

Meld bij de centrale balie van de rechtbank die uw zaak behandeld heeft dat u in hoger beroep wilt. Daar wordt een appèlakte opgemaakt.

Machtigen

U kunt zelf hoger beroep instellen, maar ook iemand machtigen om dit namens u te doen. Bijvoorbeeld uw advocaat.

Volmacht

U mag de griffier bij de rechtbank per brief een volmacht geven om hoger beroep voor u in te stellen. De griffier neemt dan ook de oproep voor de zitting in ontvangst en stuurt u deze toe.

Zit u in een huis van bewaring, gevangenis of rijksinrichting voor tbs-gestelden?

Als u in een huis van bewaring, een gevangenis of een justitiële rijksinrichting voor tbs-gestelden zit, kunt u een schriftelijke verklaring afleggen dat u hoger beroep wilt instellen. Deze verklaring overhandigt u aan het hoofd van de instelling waar u verblijft. Hij of zij zet vervolgens de vereiste procedure in gang.

Hoger beroep onderbouwen

Het is belangrijk dat u bij het instellen van hoger beroep duidelijk vermeldt waarom u het niet eens bent met de uitspraak van de rechtbank. Als u niet schriftelijk of mondeling redenen voor het hoger beroep opgeeft, kan het gerechtshof u namelijk niet-ontvankelijk verklaren. Dan wordt de zaak niet inhoudelijk behandeld. Het grievenformulier kan dienen als hulpmiddel om aan te geven waarom u in beroep gaat. Let op: met enkel het invullen van dit formulier stelt u geen beroep in.

Grievenformulier  (pdf, 628,6 KB)

Zowel u als de officier van justitie kunt in hoger beroep gaan. U ontvangt in beide gevallen een oproeping om op de zitting te verschijnen. Het hoger beroep wordt behandeld door de penitentiaire kamer van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, op de locatie Arnhem.

Hoger beroep intrekken

U kunt uw hoger beroep intrekken tot het moment dat de zaak door de bode op de gang wordt uitgeroepen. Dat intrekken moet gebeuren op de griffie van de rechtbank die de beslissing heeft genomen waartegen u beroep hebt ingesteld .

Advocaat

Als u tbs met dwangverpleging heeft, geeft het gerechtshof opdracht u een advocaat toe te wijzen voor de behandeling van het hoger beroep. De overheid betaalt dan de kosten van de advocaat. Het gerechtshof geeft die opdracht ook als het Openbaar Ministerie in hoger beroep gaat, om de dwangverpleging te hervatten (nadat die voorwaardelijk was beëindigd) of om een tbs met voorwaarden te wijzigen in een tbs met dwangverpleging.

Doorlooptijd

De doorlooptijd van hoger beroep in een tbs-zaak kan verschillen. Het streven is om het hoger beroep binnen 3 tot 6 maanden na de uitspraak van de rechtbank te behandelen. Het gerechtshof doet 14 dagen na de zitting uitspraak, tenzij de behandeling wordt aangehouden, bijvoorbeeld voor nader onderzoek.

Verschillen rechtbank en gerechtshof

Rechters die bij het gerechtshof werken heten raadsheren, ook als ze vrouw zijn. Het Openbaar Ministerie wordt in hoger beroep vertegenwoordigd door een advocaat-generaal, niet door een officier van justitie.

De penitentiaire kamer van het hof in Arnhem bestaat niet alleen uit 3 raadsheren, er zitten ook 2 gedragsdeskundigen in. Zij behoren niet tot de rechterlijke macht en dragen dus geen toga, maar maken wel deel uit van het gerechtshof en beslissen mee. In de praktijk gaat het om een psycholoog en een psychiater. Zij worden raden genoemd. Een van de raadsheren treedt tijdens de zitting op als voorzitter.

Bij hoger beroep in een zaak met betrekking tot een tbs-maatregel wordt in principe altijd een zitting gehouden. De penitentiaire kamer moet u horen. Daarom wordt u naar de zitting gebracht, tenzij u vanwege verlof zelf (al dan niet begeleid) naar het gerechtsgebouw in Arnhem kunt komen.

Bent u door uw psychische of fysieke toestand niet in staat om op de zitting te verschijnen, dan komt een van de leden van de penitentiaire kamer u horen op uw verblijfplaats, vergezeld door een griffier.

Als u zonder goede reden niet wilt verschijnen, kan de penitentiaire kamer bevelen dat u naar de zitting wordt gebracht om bij de behandeling aanwezig te zijn.

De zitting is voor een groot deel vergelijkbaar met de zitting bij de rechtbank. Het grootste verschil is dat de voorzitter u zal vragen waarom u in hoger beroep bent gegaan.

Voor aanvang van de zitting

Als u op eigen gelegenheid naar het gerechtshof in Arnhem komt, moet u zich op de dag van de zitting melden bij de centrale balie. Daar wordt u verteld waar u op de gang kunt wachten tot uw zaak begint. Als u aan de beurt bent, roept de bode uw zaak uit. Iedereen gaat de zittingszaal binnen en neemt plaats.

Aanwezigen zitting

Deskundigen

De penitentiaire kamer kan besluiten deskundigen te horen op de zitting.

Tolk

Als u niet goed Nederlands spreekt of begrijpt, of als u doof of slechthorend bent, kan er door de advocaat-generaal of de rechter een tolk geregeld worden die u kosteloos bijstaat. U moet dit bij voorkeur ruim voor de zittingsdatum melden.

Slachtoffer en benadeelde partij

Als het slachtoffer heeft aangegeven daar prijs op te stellen, wordt hij of zij geïnformeerd over de zittingsdatum. Het slachtoffer mag de zitting bijwonen.

Zitting bijwonen

Openbaar

De zitting is in principe openbaar. Familieleden of vrienden kunnen de zitting bijwonen. Het kan zijn dat er journalisten of andere belangstellenden aanwezig zijn.

Leeftijdsbeperking

Iedereen ouder dan 12 jaar mag openbare zittingen van de penitentiaire kamer bijwonen. De voorzitter van het gerechtshof kan aan iemand tot 18 jaar de toegang weigeren als hij het ongepast vindt dat deze de zaak bijwoont.

Achter gesloten deuren

Soms vindt de zitting achter gesloten deuren plaats. Dan hebben anderen geen toegang tot de zitting. Dit heeft meestal te maken met kwetsbaarheid en privacy. De voorzitter kan dan wel aan bepaalde personen toegang verlenen. De uitspraak is altijd in het openbaar, ook als de behandeling plaatsvond achter gesloten deuren.

Inhoudelijke behandeling

Nadat het gerechtshof heeft vastgesteld dat alle vormen in het vooronderzoek goed zijn nageleefd, wordt de zaak inhoudelijk behandeld. Het gerechtshof kijkt dan wat de juiste beslissing is in uw geval op basis van de actuele omstandigheden.

Rapportages

De penitentiaire kamer zal beschikken over een of meer rapportages, van de kliniek, externe gedragsdeskundigen en/of de reclassering. Voor de behandeling van het hoger beroep worden meestal geen nieuwe deskundigenrapportages gevraagd. Wel wordt de kliniek of de reclassering gevraagd om een rapport over de ontwikkelingen sinds het instellen van het hoger beroep. Als de penitentiaire kamer tijdens de behandeling op de zitting merkt dat nadere onderzoeken of rapportages noodzakelijk zijn, worden die aangevraagd.

De belangrijkste onderwerpen waarover op de zitting wordt gepraat zijn:

• Verlenging van de tbs met 1 of 2 jaar. Bij verlenging staat het 'gevaarscriterium' centraal. Dit houdt in dat de veiligheid van andere personen of goederen de verlenging moet eisen. Er wordt een afweging gemaakt tussen de belangen van de terbeschikkinggestelde en de belangen van de maatschappij.
• Omzetting van tbs met voorwaarden in tbs met dwangverpleging. Dat is aan de orde als de terbeschikkinggestelde opgelegde voorwaarden niet heeft nageleefd. Het kan ook zijn dat de omzetting nodig is voor de algemene veiligheid van andere personen of goederen.
• Voorwaardelijke beëindiging van de dwangverpleging. Deze beslissing moet worden afgewogen tegen de veiligheid van andere personen of goederen. Pas als in het licht hiervan de gevaarlijkheid van de tbs'er is teruggebracht tot een aanvaardbaar niveau, is een voorwaardelijke beëindiging verantwoord. De tbs'er moet zich bereid verklaren tot het naleven van bepaalde voorwaarden.
• Hervatting van de dwangverpleging na een voorwaardelijke beëindiging daarvan. Hier gelden dezelfde criteria als bij omzetting van de tbs met voorwaarden.

Verloop zitting

De voorzitter heeft de leiding over de zitting.

De inhoudelijke behandeling verloopt als volgt:

1. De bode roept uw zaak uit. Iedereen neemt plaats in de zittingszaal. Als u naar de zitting in Arnhem bent gebracht, zal de parketpolitie u naar de zittingszaal brengen. Als u op eigen gelegenheid bent gekomen, zal de bode u (en uw eventuele begeleiders) naar binnen geleiden. Ook uw advocaat zal plaatsnemen in de zittingszaal.

2. De voorzitter controleert de persoonsgegevens en geeft een korte uitleg over de gang van zaken tijdens de zitting.

3. De advocaat-generaal draagt de zaak voor.

4. Onderzoek door het gerechtshof. Om te beginnen wordt u gevraagd waarom u hoger beroep heeft ingesteld. Het gerechtshof kan ook andere vragen aan u stellen. Verder behandelt het hof de stukken uit het dossier. Eventuele deskundigen worden gehoord nadat ze zijn beëdigd. U mag als tbs'er ook vragen stellen aan die deskundigen, maar meestal zal uw advocaat dat doen.

5. De advocaat-generaal geeft zijn standpunt over uw zaak. Dit kan anders zijn dan dat van de officier van justitie tijdens de behandeling bij de rechtbank.

6. Daarna houdt uw advocaat een pleidooi. Dit is uw verdediging.

7. De advocaat-generaal kan vervolgens reageren op het pleidooi.

8. Uw advocaat mag reageren op wat de advocaat-generaal heeft gezegd. U mag als verdachte zelf geen vragen stellen aan de advocaat-generaal. Wel mag u het aangeven als iets niet duidelijk is.

9. U krijgt het laatste woord.

10. Na het laatste woord sluit de voorzitter het onderzoek en geeft aan wanneer de uitspraak zal worden gedaan.

De penitentiaire kamer bevestigt de beslissing van de rechtbank, of vernietigt deze en doet opnieuw recht. Soms doet de kamer direct uitspraak, maar meestal gebeurt dat binnen 14 dagen. U en uw advocaat hoeven daar niet bij aanwezig te zijn. De schriftelijke uitspraak wordt aan u beiden toegezonden.

Cassatie

De penitentiaire kamer van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden is de hoogste rechter in deze zaken. De beslissing van deze kamer is definitief, u kunt daartegen niet in cassatie gaan.