Met de nieuwe wet wordt wetgeving uit 2016 ingetrokken voor de rechtbanken Gelderland en Midden-Nederland. Deze wetgeving maakte een proef met digitaal procederen bij deze rechtbanken juridisch mogelijk. Omdat de Rechtspraak heeft besloten digitalisering anders vorm te geven en het digitaal procederen niet landelijk wordt ingevoerd, ontstond de onwenselijke situatie dat het procesrecht van de 2 rechtbanken afweek van de rest van het land. Aan deze situatie komt nu een einde.

De wet uit 2016 gaf niet alleen mogelijkheden voor digitalisering. Deze bracht ook vernieuwingen in het civiele procesrecht. Het onlangs aangenomen wetsvoorstel regelt dat enkele belangrijke vernieuwingen uit de wet van 2016 nu worden overgenomen in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Deze komen door het wetsvoorstel beschikbaar voor alle rechtbanken en gerechtshoven in alle civiele zaken. De rechter krijgt bijvoorbeeld meer ruimte om regie te voeren in het begin van de procedure en kan zo meer maatwerk bieden voorafgaand aan en tijdens de mondelinge behandeling. Ook vervalt het pleidooi. Het is nog niet duidelijk wanneer andere onderdelen van de wet uit 2016 worden ingevoerd, zoals de procesinleiding en strakkere termijnen.

Advocaten die, na inwerkingtreding van de wet, een civiele vorderingsprocedure starten bij de rechtbanken Midden-Nederland of Gelderland, moeten dat weer zoals voorheen op papier doen met een dagvaarding. De rechtbanken Gelderland en Midden-Nederland zullen de digitale zaken in beginsel digitaal afdoen. In zaken die de rechtbanken niet digitaal willen afdoen, zal contact worden gezocht met de betrokken advocaten. Deze situatie is tijdelijk, in afwachting van de plannen voor digitale toegankelijkheid in civiele zaken en bestuursrechtelijke zaken.

De wet treedt in werking op 1 oktober 2019. Deze datum is met name ingegeven om zo snel mogelijk het procesrecht bij de rechtbanken Midden-Nederland en Gelderland weer gelijk te trekken met de overige rechtbanken. Voor de procesrechtelijke vernieuwingen zijn aanpassingen nodig aan de procesreglementen. Hier wordt binnen de Rechtspraak op dit moment hard aan gewerkt. Er zal ook landelijk nadere informatie volgen via (aanpassingen op) rechtspraak.nl en het Rechtspraak Servicecentrum, voor lopende maar ook voor nieuwe zaken.