Een spandoek met de tekst ‘Wij blijven binnen jij toch ook?’ ging onlangs viraal. De afzender: gedetineerden in het Justitieel Complex Zaanstad. Het leidde tot grote hilariteit op internet. Maar wie denkt dat quarantaine minder heftig is voor mensen die al leven met vrijheidsbeperkingen, heeft het mis. Strafrechter Anja van Holten weet uit de eerste hand dat gedetineerden hun situatie nu als extra zwaar ervaren. ‘Ook zij maken zich zorgen om familieleden’, vertelt ze. ‘Hun bewegingsvrijheid is nog meer beperkt. Minder verlof, minder activiteiten, geen bezoek en vaak duurt de behandeling van hun zaak langer vanwege corona.’  

De coronamaatregelen van de rechtspraak treffen veel mensen. Ook verdachten en slachtoffers voelen de gevolgen, vooral als zaken worden uitgesteld. Van Holten zegt dat ze, ondanks de situatie, veel begrip ziet bij slachtoffers en verdachten. ‘We hebben er allemaal mee te maken. Het zijn landelijke maatregelen. Iedereen snapt dat het niet anders kan. Ik heb tot nog toe geen slachtoffers gezien die protesteerden tegen uitstel van hun zaak, maar dat maakt het niet minder pijnlijk. In rechtszaken, hoe klein ook, is het belangrijk dat er recht wordt gesproken. De onzekerheid weegt heel zwaar voor veel mensen, zeker naarmate het langer duurt.’

Begrip is er in mindere mate bij sommige advocaten. Van Holten leest met stijgende verbazing de negatieve berichten op twitter. 'Gooi niet online met modder, maar denk met ons mee', is haar oproep. ‘In tegenstelling tot wat sommigen op twitter beweren, hebben we deze maatregelen niet genomen om verdachten een pootje te lichten of mensen het leven zuur te maken. Dat is klinkklare onzin. Zet die negatieve grondhouding om en denk mee over oplossingen in plaats van te roepen dat het allemaal niet deugt. Laten we elkaar helpen als ketenpartners.’

Rechter Van Holten volgt de online discussie vanuit haar huis. Thuiswerken heeft voordelen; ze kan zich beter concentreren. Maar daar heeft ze nu minder aan: ‘We kunnen minder strafzaken afhandelen dan normaal. Dus zijn we ook minder tijd kwijt aan de voorbereiding van rechtszaken. Terwijl onze handen jeuken om er juist flink tegenaan te gaan, want de achterstanden lopen alleen maar op.’ Soms is ze op de rechtbank te vinden voor de behandeling van een zaak via videoverbinding, bijvoorbeeld over voorlopige hechtenis. ‘Het loopt’, zegt ze. ‘Maar het is minder dan wanneer je iemand echt voor je ziet. En soms gaat er veel tijd zitten in het opzetten van een stabiele verbinding.’

Hoe het zal gaan als de rechtbanken weer open mogen in de anderhalvemeter-samenleving, is afwachten. ‘Je wilt mensen op zitting hebben, maar hoe doen we dat als de overheid liever niet wil dat mensen reizen? Dat moet zich nog verder uitkristalliseren.’