Dat zegt Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, in reactie op de berichtgeving in de Volkskrant over het straffen van drugscriminelen buiten de rechter om. Als reden wordt genoemd dat de strafrechtketen als gevolg van toenemende criminaliteit dichtslibt. ‘De Rechtspraak herkent zich niet in het beeld dat hier wordt geschetst’, zegt Bakker. ‘Bovendien doe je hiermee af aan het beginsel dat een onafhankelijke en onpartijdige rechter oordeelt over het schuldig zijn van iemand. Dat is een pijler in onze rechtsstaat.’

In algemene zin onderschrijft de Rechtspraak de kracht van het snel afdoen van eenvoudige misdrijven, volgens de zogenoemde ZSM-aanpak door het Openbaar Ministerie. Kenmerkend is dat veelvoorkomende criminaliteit (diefstal, te veel drugs op zak) snel wordt afgedaan, waardoor dader en samenleving snel zien dat er iets gebeurt. Bakker: 'Het is daarbij wel van het grootste belang dat de rechten van verdachten, ook in het ZSM-traject, gegarandeerd zijn. Verdachten zijn zich niet altijd genoeg bewust van hun rechten. Zo is bij mensen die akkoord gaan met een ZSM-afdoening, niet altijd bekend dat zij hierdoor wel een strafblad krijgen. Strafoplegging moet niet plaatsvinden in de hitte van het moment door de opsporende instantie. Zorgvuldige strafoplegging vergt een objectieve en afstandelijke blik.’

Begin vorig jaar waarschuwde de procureur-generaal bij de Hoge Raad er in het rapport Beschikt en gewogen voor dat de wijze waarop het OM strafbeschikkingen oplegt, op een aantal punten tekort schiet. Zo mag het OM alleen een strafbeschikking uitvaardigen als er voldoende bewijs is. Dat bleek nogal eens niet zo te zijn. De algemene conclusie van de pg was dat de wettelijke waarborgen waarmee de wetgever de schuldvaststelling heeft omringd, onvoldoende in acht werden genomen.