Partijen van de schelvis worden in maart 2016 zonder problemen verkocht op de visafslagen van Urk en Scheveningen, maar in Vlissingen gaat het mis. Volgens de controleurs van de Nationale Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) ontbreken de papieren. De schelvis die Dayseaday aanbiedt, is ‘niet traceerbaar’. Ze nemen de vis in beslag en op last van het Openbaar Ministerie wordt 602 kilo ‘verrukkelijke’ schelvis zonder pardon vernietigd. Dayseaday krijgt, net als de transporteur uit Middelburg die de vis naar de afslag in Vlissingen reed, ook nog een boete van 1.500 euro. Maar ze laten het er niet bij zitten en stappen naar de rechter.

Dayseaday-directeur Jelle van Veen 'hoeft niets te zeggen' als hij dat niet wil - het standaardbegin van iedere rechtszitting - maar met deze mededeling is rechter Hopmans aan het verkeerde adres. 'Ik heb 3 uur in de auto gezeten omdat ik juist wél iets wil zeggen', reageert Van Veen. De toon is gezet. Dat de schelvis in beslag werd genomen, was al onverteerbaar. Maar dat-ie vervolgens op de vuilnisbelt belandde is ronduit ondraaglijk, want volkomen ten onrechte, stelt de directeur. 'Misschien, maar het etiket en vervoersdocument bij de partij schelvis waren op die 10^e maart wel onvolledig', constateert politierechter Hopmans als hij de stukken erbij pakt. 'Om te kunnen nagaan of het om eerlijk gevangen vis gaat, moeten het etiket en het vervoersbewijs voldoen aan bepaalde eisen. Het schip dat de vis heeft aangeland moet vermeld, er moet een lettercode van de vissoort op staan, net als de datum van de vangst. Die staan er allemaal niet op. Als ik het etiket naast de verordeningen leg, dan schort er veel aan. Dat geldt ook voor het vervoersdocument.'

De paperassen waren onvolledig, geeft de Dayseaday-directeur grif toe. Maar nu komt het: ‘Voor vis die binnen de Europese Unie is gevangen. Maar niet voor vis uit Noorwegen, dat geen lid van de EU is.’ Voor vis van buiten de EU gelden andere administratieve regels: daar moet een zogeheten catch-certificaat bij geleverd worden. ‘Nadat de vis in beslag was genomen, hebben we ‘s avonds en ‘s nachts van alles geprobeerd om dat aan de beambten van de NVWA in Vlissingen te vertellen, maar ze reageerden nergens op.’ Dat heeft rechter Hopmans gezien. ‘Het contact verliep niet vlekkeloos’, constateert hij. Had de NVWA maar gereageerd op de mails en de telefoontjes. Directeur Van Veen: ‘Dan hadden we kunnen vertellen dat de vis uit Noorwegen was ingevoerd in de Europese Unie, met certificaat. Dat wordt digitaal doorgegeven. Het mag op papier, maar bij voorkeur elektronisch. Dat hadden we dus gedaan. In Urk en Scheveningen wisten ze hoe dat werkt, maar bij de NVWA in Vlissingen kennelijk niet.’

Rechter Hopmans heeft vorige week nog schelvis gegeten. ‘Eeuwig zonde dat meer dan 600 kilo van die prachtige vis is vernietigd’, verzucht hij. ‘En nodeloos’, vult advocaat Marijn Dieleman van transporteur Poppe uit Middelburg aan (de mannen uit Urk kunnen het wel af zonder advocaat). Hij leest voor uit de bepalingen die gelden voor vis die niet uit de EU komt, en concludeert: ‘Het catch-certificaat uitheemse vis was in orde. Dat is zo klaar als een klontje. Aan alle eisen is voldaan en de digitale gegevens waren er. Er was niets illegaals aan die partij vis.’ Dat de controleurs dat niet wisten, is een schande, vindt Dayseaday-directeur Van Veen. ‘Als de NVWA vakkundig was geweest, hadden ze geweten dat de schelvis in de noordelijke Atlantische Oceaan wordt gevangen, niet in de Noordzee. Maar zo’n ambtenaar is gewend aan kotters die van de Noordzee komen. Hij kende deze kotter niet, dus de partij vis was illegaal.’

Rechter Hopmans vraagt hoeveel de schelvis op de afslag opbracht. ‘2 euro per kilo’, antwoordt de directeur van Dayseaday. ‘Dat moet ik mijn visboer dan eens vertellen’, lacht de rechter. Directeur Van Veen: ‘Maar het gaat ons niet om de waarde van de vis, edelachtbare. We hebben een bedrijf met 130 mensen. Ik heb een dag uitgetrokken om hiernaartoe gekomen. Dat kost zomaar 1.500 euro. Hindert niet, en die boete ook niet. Het gaat ons om het principe; het gaat erom dat de NVWA niet wil luisteren en niet professioneel is. We willen ons verhaal vertellen.’

Officier van justitie Frank van Diem zit maar mooi met dat verhaal, hoewel hij bij de voorbereiding van deze schelviszaak ook wel zag dat de NVWA en het OM hebben geblunderd. ‘Ik ben er een poosje mee bezig geweest. Nu weet ik ook meteen wat “haddock” is. In Engeland eten ze het veel, hier niet’. De vis was niet illegaal, erkent de officier. Hij vraagt om vrijspraak en om vergoeding van de schade. Daartoe beslist de politierechter ook.

Het OM moet Dayseaday 1.200 euro betalen voor de vernietigde vis. ‘Het is misschien wel handig om meteen uw banknummer te geven?’ stelt de rechter voor. Niet nodig, zegt de officier van justitie, die de mannen meteen zijn mailadres geeft. ‘Voor het geval u vastloopt in de ambtelijke molen.’

Lees hier meer 'Op de Rol'-verhalen.