Een voorzieningenrechter is een rechter die uitspraak doet in kortdurende procedures bij spoedeisende kwesties binnen het civiele recht en het bestuursrecht. De voorzieningenrechter neemt een beslissing op de vordering om een voorlopige voorziening.
Een voorzieningenrechter geeft nooit een definitief oordeel over een geschil. Zijn oordeel is geldig tot er een andere uitspraak is. Een gevolg hiervan is bijvoorbeeld dat een voorzieningenrechter in een civiele procedure geen overeenkomsten kan ontbinden of vernietigen. Daarvoor is een uitspraak van een rechter nodig in een bodemprocedure.