Laden...

Voogdij

Dit is een afdruk van een pagina op Rechtspraak.nl. Kijk voor de meest actuele informatie op Rechtspraak.nl (http://www.rechtspraak.nl). Deze pagina is geprint op 01-01-1970.

Skip Navigation LinksHome > Onderwerpen > Voogdij

Voogdij is gezag dat wordt uitgeoefend door een ander dan de ouders. Bijvoorbeeld na het overlijden van één of beide ouders. Of als de ouders het gezag (tijdelijk) niet kunnen uitoefenen. Eén persoon, twee personen samen of een instelling kunnen voogd zijn van een kind.


Voogdij en gezag

Gezag betekent dat er zorg wordt gedragen voor de verzorging en opvoeding van een minderjarig kind. Gezag, uitgeoefend door een ouder, heet ouderlijk gezag. Voogdij is gezag dat wordt uitgeoefend door een ander dan de ouders.

Voogd aanwijzen door ouders of benoemen door rechter

Ouders kunnen zelf een voogd aanwijzen:

  • in het testament (via een notaris)
  • door registratie in het gezagsregister (via de rechtbank)

De rechtbank benoemt een voogd:

  • op verzoek
  • op eigen initiatief van de rechter

 De voogd: belangrijke informatie op een rij

>Alles uitklappen
  • Een kind krijgt een voogd:

    1. als geen van beide ouders het gezag over het kind heeft:

    • omdat ze overleden zijn

    2. als de ouders het gezag (tijdelijk) niet kunnen uitoefenen:

    • omdat ze minderjarig zijn
    • omdat ze onder curatele zijn gesteld
    • omdat er sprake is van een geestelijke stoornis waardoor ze het gezag niet kunnen uitoefenen

    Als één ouder het gezag uitoefent over het kind en dit niet meer kan, belast de rechtbank de andere ouder met het gezag. Tenzij de rechter vreest dat de belangen van het kind worden verwaarloosd. In dat geval benoemt de rechtbank een voogd.

  • Een persoon

    Ouders kunnen elke persoon aanwijzen als voogd. De door de ouders aangewezen voogd:

    • Moet een persoon zijn, een instelling is niet toegestaan.
    • Mag niet lijden aan een geestelijke ziekte of onder curatele staan.
    • Moet ouder zijn dan 18 jaar.
    • Moet het eens zijn met de benoeming als voogd.
      Let wel: de voogd hoeft geen toestemming te geven voor de aanwijzing in het gezagsregister of testament. Pas als de beoogde voogd daadwerkelijk wordt gevraagd om de voogdij uit te oefenen, kan deze besluiten om het voogdijschap niet te aanvaarden.    

    Twee niet-ouders

    Ook twee niet-ouders kunnen gezamenlijk voogdij hebben.
    • Dit komt met name voor bij pleegouders die al langere tijd voor een pleegkind zorgen en van wie een van beiden al voogd is over het kind. De rechter kan, op verzoek, de ander ook benoemen als voogd.
    • Ouders kunnen 2 personen aanwijzen als voogd.
    • Ook partners van gelijk geslacht kunnen voogd van een kind worden.

      Voor gezamenlijke voogdij gelden deze voorwaarden:
    • De voogden hebben een goede persoonlijke band met het kind. Het kind moet kunnen opgroeien in een veilige en vertrouwde omgeving bij beide voogden. De rechter beoordeelt dit per geval.
    • Het belang van het kind staat voorop en mag niet in gevaar komen. Kinderen van 12 jaar of ouder worden altijd door de rechter gehoord.

    Een instelling

    Een voogd hoeft niet altijd een persoon te zijn, de rechter kan ook een gecertificeerde instelling tot voogd benoemen. Ouders kunnen dit niet.

    Een gecertificeerde instelling (GI) is een organisatie die van de overheid toestemming heeft (gecertificeerd is) om:
    • kinderbeschermingsmaatregelen uit te voeren
    • maatregelen in het kader van de jeugdreclassering uit te voeren
  • Dat hangt er vanaf of u de enige voogd bent of dat u gezamenlijke voogdij heeft.

    Bent u de enige voogd?

    Dan bent u verantwoordelijk voor de verzorging en opvoeding van het kind. U hoeft dat niet zelf te doen, het kind kan bijvoorbeeld ook in een pleeggezin verblijven. U beheert ook het vermogen van het kind. De rechter  houdt toezicht op de manier waarop u het vermogen beheert. Voor sommige handelingen moet u vooraf toestemming vragen aan de rechter. Bijvoorbeeld als u het geld van het kind wilt gebruiken voor de verzorging en opvoeding.

    Bent u gezamenlijk voogd?

    Dan heeft u meer plichten dan een voogd die alleen is.

    • U bent, net als ouders, verplicht om het kind te verzorgen en op te voeden.
    • Het opvoeden en verzorgen van het kind doet u altijd samen.
    • U betaalt samen de kosten voor het kind.
    • U bent samen vertegenwoordiger van het kind en beheert zijn/haar financiën.

    Gezamenlijke voogden ontvangen in de meeste gevallen kinderbijslag.

  • Zo lang de ouder(s) het gezag zelf uitvoeren, gebeurt er niks. Als er iets gebeurt, waardoor de ouders het gezag niet meer kunnen uitvoeren, bent u de aangewezen voogd. Pas op dat moment besluit u of u het voogdijschap daadwerkelijk aanvaardt. 

    Bereidheidsverklaring

    De rechter vraagt u dan of u de taak als voogd wilt uitvoeren.

    Is dit het geval, dan tekent u een zogenaamde bereidheidsverklaring. Hiermee verklaart u akkoord te gaan met het voogdijschap en te zullen zorgen voor het kind/de kinderen. Dat doet u bij de griffie van de rechtbank binnen veertien dagen nadat de rechter u heeft benoemd tot voogd.

    U kunt ook afzien van voogdij.

  • Het kan voorkomen dat u bent aangewezen als voogd, maar deze taak niet kunt of wilt uitvoeren. Hier kunnen verschillende redenen voor zijn.

    Als u geen voogd wilt worden, wordt er eerst gekeken of er nog een andere voogd is aangewezen door de ouders. Zij mogen namelijk meer dan één voogd aanwijzen.

    Bent u de enige aangewezen voogd? Dan benoemt de rechter iemand of belast een instelling met de voogdij. De rechter zet in dit geval altijd het belang van het kind voorop.

Advies Raad voor de Kinderbescherming

Als de ouders geen voogd hebben aangewezen en het gezag over het kind (tijdelijk) niet kunnen uitoefenen, wijst de rechter een voogd aan. Soms zijn er geen of juist meerdere geschikte voogden of is er ruzie over de voogdij. De rechter vraag dan advies aan de Raad voor de Kinderbescherming.

Start voogdij

Voogdij start op het moment dat de voogd, benoemd door de rechter of ouders, heeft verklaard dat hij bereid is om het voogdijschap op zich te nemen.

Ouders hebben voogd benoemd

Dan legt de voogd een bereidverklaring af bij de rechtbank. Dit moet binnen veertien dagen nadat de benoeming aan de voogd is betekend.

Rechter heeft de voogd benoemd

Dan is een mondelinge verklaring voor de rechter voldoende. Een handgeschreven verklaring van de voogd mag ook, deze hoeft niet bij de rechtbank afgelegd te worden. Er geldt geen termijn, wel gaat de rechter pas tot benoeming over nadat de voogd de voogdij heeft aanvaard.

Einde voogdij

Voogdij kan om meerdere redenen eindigen:

  • als het kind meerderjarig, dus achttien jaar, wordt.
  • als één of beide ouders (weer) voor het kind kan/kunnen zorgen.
  • als de voogd besluit te stoppen of door de rechter wordt ontslagen.
  • als de voogd overlijdt, de rechter benoemt dan een nieuwe voogd.

Geldzaken van het kind regelen

Als voogd moet u het geld van het kind op een goede manier beheren en beschermen, ook bewind voeren genoemd. Dit houdt in:

  • U mag noodzakelijke uitgaven voor het kind uit het vermogen van het kind betalen.
  • U moet de kantonrechter aan het begin van de voogdij en ook daarna  inzicht geven in de geldzaken van het kind (de rechter geeft aan wanneer).
  • De kantonrechter kan een bedrag bepalen dat u per jaar mag besteden aan de verzorging en opvoeding en het beheer van het vermogen van het kind.
  • Soms moet u toestemming aan de kantonrechter vragen om een beslissing over de geldzaken van het kind te mogen nemen.

Zo kan de kantonrechter in de gaten houden dat u de geldzaken goed beheert. Wordt het kind 18 jaar, dan heeft het kind vanaf dat moment recht op inzage in de geldzaken (beheert u de geldzaken niet goed, dan kan het kind u aansprakelijk stellen voor de schade die u heeft veroorzaakt). De kantonrechter kan een beloning toekennen voor u als bewindvoerder als hij dit gezien de zwaarte van de taak redelijk vindt. Deze beloning wordt betaald uit het vermogen van het kind.

Vraag en antwoord

Kan ik eenzijdig als ouder een voogd aanwijzen?

Dat kan. Beide ouders kunnen afzonderlijk van elkaar een voogd aanwijzen. Als de ouders tegelijk overlijden, beslist de rechter wie de voogd wordt.

In welke situaties benoemt de rechter de voogd?

De rechter benoemt alleen een voogd als de ouders dit niet zelf hebben gedaan of als de aangewezen voogd de voogdijtaak niet kan of wil uitvoeren.

Hoe kan ik in Nederland voogd worden van een jongere uit Curaçao?

Voor voogdij over minderjaren uit het Caribisch deel van het Nederlands Koninkrijk hoeft u niet naar de rechter. De procedure verloopt via de Raad voor de Kinderbescherming.
Lees meer over voogd worden van een jongere uit Curaçao


Heeft u een vraag?

Voor meer informatie of hulp, bezoek de contactpagina. Daar vindt u antwoorden op veelgestelde vragen en informatie over hoe u ons kunt bereiken.