De Raad voor de Rechtspraak heeft een werkgroep opdracht gegeven de dagvaarding te moderniseren en te vereenvoudigen. Deze werkgroep bestaat uit:

• Barbara ter Kuile, deurwaarder en KBvG-bestuurslid
• Huan Tan, advocaat
• Tirtsa Sternfeld, procesjurist advocatenkantoor
• Piet Wiegman, kantonrechter
• Selinde Bokx-Boom, rechter en bestuurslid van de rechtbank Gelderland en voorzitter werkgroep
  
• Chrétien Bartholomeus, stafjurist rechtbank
  
• Tialda Sikkema, taalbeheerser en docent aan de deurwaardersopleiding
• Jos Rutten, docent aan de deurwaardersopleiding en oud-deurwaarder.

• De werkgroep heeft gebruik gemaakt van de expertise van het Juridisch Innovatielab van de Hogeschool Utrecht. Het Juridisch Innovatielab heeft de werkgroep geleerd om op een andere wijze te kijken naar het formele juridische document en niet alleen de tekst, maar ook de vormgeving daarvan te wijzigen.
  
• ,Het model is in april 2021 via internet voorgelegd aan de buitenwereld; 87 mensen hebben hun commentaar geleverd.
  
• Griffiemedewerkers hebben in twee sessies uitleg gehad over de nieuwe dagvaarding, en hij is besproken met een expertgroep.

Een groot deel van de suggesties die werden gedaan, zijn in het nieuwe model verwerkt.

De modernisering betreft uitsluitend de incassodagvaarding. Dat is de dagvaarding waarin een bedrijf een betaling vordert van een consument.

Bij het moderniseren van de dagvaarding heeft de werkgroep een aantal uitgangspunten gehanteerd. Die uitgangspunten waren leidend in de keuzes die gemaakt zijn voor de inhoud, de vorm en de tekst van de dagvaarding. De werkgroep heeft gelet op:

• toegankelijke taal
• structuur en scanbaarheid
  
• wettelijke vereisten
• praktisch gebruik

De doelgroep van de dagvaarding is de consument. Voor deze diverse doelgroep is juridische taal vaak moeilijk te begrijpen. Om de dagvaarding toegankelijker te maken, is gelet op:

• het vermijden van jargon en moeilijke woorden
• het uitleggen van moeilijke woorden (als er geen makkelijker woorden beschikbaar waren)
• het afwisselen van korte en langere zinnen
• het concreet en actief formuleren van zinnen

Een dilemma waar de werkgroep zich steeds voor gesteld zag, was de correcte juridische weergave waaraan een eenvoudige tekst afbreuk deed. Het voldoen aan de wettelijke vereisten is dan doorslaggevend geweest.

Enkele woorden in de dagvaarding zijn onvermijdelijk jargon. Het gaat dan om bijvoorbeeld dagvaarding, zitting, verweer, verstek, verzuim en proceskosten. Deze woorden komen namelijk ook voor in mogelijke volgende stappen in het proces. In de dagvaarding worden deze begrippen kort uitgelegd. Verder wordt via een QR-code en verkorte URL verwezen naar pagina Reageren op dagvaarding kantonrechter. Op rechtspraak.nl staat een verklarende woordenlijst. 

Veel consumenten lezen niet, maar scannen een tekst. Beeld speelt hierin een belangrijke rol. De dagvaarding moet dus in een oogopslag duidelijk maken wat er van de gedaagde wordt verlangd en wat hij kan doen.

• De eerste pagina bevat om die reden een samenvatting van de eis en een tabel met keuzemogelijkheden. Het petitum (de vordering) is verschoven van de laatste naar de tweede pagina.
• De formele betekeningsformules van de deurwaarder zijn om dezelfde reden van overzichtelijkheid en relevantie voor de gedaagde, verplaatst naar de laatste pagina van de dagvaarding. De griffies van de rechtbanken en andere professionele gebruikers kunnen dan nog steeds eenvoudig de voor hen belangrijke informatie over de betekening vinden. Ook voor de deurwaarders zou dat goed werkbaar moeten zijn, omdat zij de kosten en hun handtekening nu ook al op de laatste pagina zetten.
  
• De dagvaarding bevat op de eerste pagina een tabel, omdat uit onderzoek gebleken is dat consumenten daarin eenvoudiger hun weg vinden dan in ‘gewone’ tekst.
• De dagvaarding bevat een inhoudsopgave zodat gedaagden snel de door hen gezochte informatie kunnen vinden.
• Een deel van de dagvaarding heeft een vaste vorm. Dat betreft de onderdelen die in elke dagvaarding aan bod moeten komen. Dat zijn het voorblad, het petitum, de informatie over al dan niet verschijnen, de verschuldigdheid van griffierecht en de verstekaanzegging. Deze zijn in de nieuwe opzet vermeld in verschillende hoofdstukken in de dagvaarding. Er zijn voetnoten bij geplaatst.
• De rest van de dagvaarding is ter vrije invulling van de eiser, waarbij de werkgroep suggesties doet voor een vereenvoudiging van de veelal onbegrijpelijke formules die consumenten niet kunnen volgen.
• De dagvaarding kan in de gemoderniseerde opzet goed gedigitaliseerd worden en is in te passen in de geautomatiseerde systemen van de deurwaarders. De dagvaarding past ook op het briefpapier van de deurwaarders- of advocatenkantoren, die dus hun eigen logo en kantoorinformatie kunnen blijven hanteren zoals zij nu al doen.
• De verschillende wettelijke aanzeggingen (geen verschuldigdheid griffierecht en verstek) zijn opgenomen bij de onderdelen die gaan over het onderwerp van de aanzegging en niet meer achter elkaar in het formele betekeningsdeel. Het is voor gedaagden makkelijker die informatie in context te begrijpen dan in de standaard formules die nu in de dagvaarding staan. Er wordt geen afbreuk gedaan aan het wettelijk vereiste om aanzeggingen te doen. Ze staan op een andere vaste plek in de dagvaarding. Die vaste plek is van belang voor de rechtbank, die controleert of aan de wettelijke vereisten is voldaan.

De dagvaarding is een ambtelijk stuk, dat aan een aantal wettelijke vereisten moet voldoen. Als de werkgroep keuzes moest maken, was het voldoen aan die wettelijke eisen leidend. Het gaat om de volgende vereisten:

Bijzondere explootvoorschriften

Art. 111 Rv, lid 2:

1. woonplaatskeuze
2. gegevens gemachtigde
   
3. nvt
4. eis en gronden
5. gegevens rechter
6. datum en tijd zitting
7. • wijze van verschijnen (in persoon of bij gemachtigde)
   • wijze van antwoorden (3 manieren)
     
8. nvt
9. gevolgen niet verschijnen: verstek etc.
10. gevolgen niet verschijnen bij meer gedaagden
11. bij verschijnen geen griffierecht verschuldigd
12. nvt

Art. 111 Rv, lid 3:

substantiërings- en bewijsaandraagplicht bij verweer

Art. 114 en 119 Rv (termijn):

Termijn dagvaarding een week, roldatum en datum dagvaarding tellen niet mee

Relevante algemene explootvoorschriften (art. 15 GDW / art. 45 Rv e.v.)

art. 15 GDW

• Duidelijk
• In onafgebroken samenhang
• Geen niet gangbare afkortingen
• In overeenstemming met geldende wettelijke voorschriften
• Gedateerd met dagtekening in letters
• Ondertekend door gerechtsdeurwaarder
• Schuldenaarstarief Btag aan de voet van het exploot

art. 45 Rv e.v.

• Datum van betekening
• Naam en woonplaats eiser
• Naam kantooradres deurwaarder
• Naam en woonplaats gedaagde
• Wijze van laten afschrift (op basis van art. 46 Rv e.v.)

De werkgroep heeft de wettelijke vereisten zo eenvoudig mogelijk verwoord en deze op een voor de gedaagde en professionele gebruikers logische plek in de dagvaarding opgenomen.

• De incassodagvaarding is de inleiding tot een grote hoeveelheid procedures. Het gaat om enkele honderdduizenden procedures per jaar, die vaak bij verstek worden beoordeeld. Het is van belang dat deurwaarders, incassobureaus en andere gebruikers deze dagvaarding gemakkelijk kunnen gebruiken. Ook de griffies van de rechtbanken moeten deze dagvaarding eenvoudig kunnen verwerken. Rechtbanken moeten de dagvaarding toetsen op bepaalde punten. Door in de dagvaarding een aantal vaste elementen op te nemen, worden het voldoen aan de toets en de toets zelf eenvoudiger.
• De toekomst is digitaal. De dagvaarding moet geschikt zijn voor geautomatiseerde verwerking door de eisers. Ook is het noodzakelijk dat de dagvaarding in deze vorm digitaal kan worden gebruikt. Dat is onder meer de reden dat de dagvaarding geen pictogrammen bevat.
• Van belang is ten slotte dat de dagvaarding alle ruimte biedt aan de eiser om zijn geschil te omschrijven. Daaraan wordt geen enkele beperking gesteld.
  

De dagvaarding is eerder aan de buitenwereld voorgelegd in een online consultatie. Een groot deel van de suggesties die werden gedaan, zijn in het nieuwe model verwerkt.

Voorblad

1. Het woord factuur is vervangen door rekening
2. De formele aanzeggingen en elementen van de dagvaarding zijn grijs gemaakt en van voetnoten voorzien, zodat voor de gebruikers helder is waar deze zijn opgenomen.
3. De gedaagde is de geadresseerde van de dagvaarding. Dat is de reden dat deze naam als eerste wordt vermeld in de dagvaarding. Voor de ontvanger is dat het meest logisch.
4. Het woord procesgemachtigde is op de eerste bladzijde vervangen door ‘vertegenwoordigd door’. In de rest van het document is het de bedoeling dat de naam van de (proces)gemachtigde wordt ingevuld op de plek van ‘de vertegenwoordiger’.
5. De geboortedatum wordt als vast onderdeel van het model gehandhaafd, zodat de deurwaarder bij betekening weet dat hij de juiste persoon voor zich heeft.
6. Het vragen van uitstel voor het indienen van een verweer is niet vermeld op het voorblad omdat dat woord verwarrend kan zijn. Gedaagde kan denken dat uitstel van betaling mogelijk is. Deze vermelding is ook niet verplicht op grond van de wet. In de nog te maken bijsluiter bij de dagvaarding zal deze optie wel vermeld worden. Ook op de website van de rechtspraak zal de mogelijkheid van uitstel om verweer te voeren vermeld worden.
7. In de dagvaarding is opgenomen dat de eiser niet op de rolzitting aanwezig zal zijn, omdat gedaagden die daar verschijnen dat vaak wel hadden verwacht.
8. ‘betaal uiterlijk 5 juli 2021 aan de procesgemachtigde van Ranonkel Hoveniers’ is vereenvoudigd naar ‘ betaal uiterlijk 5 juli 2021 aan ABC deurwaarders’, omdat uit onderzoek door studenten bleek dat niet helder was voor gedaagden aan wie zij moesten betalen.
9. In de kolom op het voorblad onder ‘U weet niet wat u moet doen’ is toegevoegd ‘een jurist’ en ‘een rechtsbijstandsverzekeraar’.
10. Een verweer e-mailen kan bij de meeste rechtbanken, maar moet formeel nog altijd met de post worden nagestuurd. Omdat nog niet alle rechtbanken een e-mail met verweer accepteren en omdat formeel per post moet worden ingediend is de mogelijkheid van e-mailen nog niet in het model opgenomen. In de nog te maken toelichting en op rechtspraak.nl wordt deze mogelijkheid wel genoemd (en de rechtbanken waar dat kan) met de melding dat dit nog moet worden nagestuurd met de post.
11. De naam van de rechtbank is toegevoegd aan het adres waar de rolzitting wordt gehouden en waar het verweer naartoe kan worden gestuurd.

Punt 1

1. De inhoudsopgave is ingekort.
2. In punt 1 (wat betekent deze dagvaarding voor u) is een deel van de tekst ingekort tot ‘de eis die hieronder staat’.
3. Onder ‘wat als de eiser gelijk krijgt’ is de zin ‘deze kosten zijn hoger dan het totaalbedrag onder punt 2’ vervangen door ‘deze kosten komen bovenop het totaalbedrag onder punt 2’. Dat dekt de lading van de proceskosten beter. De bedragen van het griffierecht en nasalaris zijn hier niet opgenomen omdat die foutgevoelig zijn en veel tekst bevatten (de griffier stelt immers het griffierecht vast en de nakosten is een heel verhaal). Wel wordt verwezen naar de uitleg hierover op rechtspraak.nl.
4. De zinnen ‘onder punt 8 leest u waar u meer informatie kunt vinden. Onder punt 9 staat hoe de deurwaarder de dagvaarding officieel bij u heeft bezorgd’ zijn vervangen door het simpeler: ‘aan het einde van deze dagvaarding leest u waar u meer informatie kunt vinden. Op de laatste pagina vindt u de officiële betekening door de gerechtsdeurwaarder.’

Punt 2

1. Bij punt 2 ‘wat is de volledige eis’ moeten eventuele deelbetalingen vermeld worden, bij voorkeur zo helder en kort mogelijk. Aan wie betaald is, is daarbij niet relevant en kan verwarrend zijn.
2. Het kopje 3. ‘waar is de eis op gebaseerd’ is gehandhaafd, om in het model zo algemeen mogelijk te blijven. Onder dit kopje zijn de gronden van de vordering opgenomen. Eisers kunnen dit natuurlijk aanpassen aan hun zaak.
3. Of gedaagde consument is moet uitdrukkelijk worden vermeld als dat van belang is voor de beoordeling en dit onduidelijk is op grond van de feiten. Uit het feit dat in dit voorbeeld aan de tuin bij het woonhuis van Jansen is gewerkt blijkt dat al voldoende.
4. Als bewijsstukken worden toegevoegd wordt dat tussen haakjes vermeld en onderstreept. Vette markering is al gebruikt voor de kopjes.

Punt 3

1. Als algemene voorwaarden van toepassing zijn moet dat vermeld worden en wel met eenvoudig taalgebruik.
2. Van belang voor de ambtshalve toetsing en de duidelijkheid voor de gedaagde is dat wordt vermeld van welke rekening betaling wordt gevorderd, met een datum en een bedrag.
3. De vermelding van een aanmaning en verzuim zijn eveneens van belang voor de ambtshalve toetsing.
4. Voor de ambtshalve toets van de buitengerechtelijke incassokosten is het noodzakelijk dat de 14-dagenbrief wordt overgelegd. Als in die brief de termijn duidelijk is vermeld hoeft die in de dagvaarding niet herhaald te worden.

Punt 4

1. Bijlagen is vervangen door bewijsmiddelen, omdat dat de term is die in de dagvaarding steeds wordt gebruikt.
2. Het instructieformulier voor de ambtshalve toetsing hoeft niet te worden bijgevoegd. De noodzakelijke elementen daaruit moeten in de dagvaarding worden opgenomen (zoals dat ook in het voorbeeld is gedaan).
3. Het woord procesgemachtigde is in het model vervangen door vertegenwoordiger van de eiser. Het is de bedoeling dat de naam van de vertegenwoordiger wordt ingevuld.
4. Onder kop 5 ‘u bent het niet eens met de eis’ is de zin ‘als u uw verweer kan onderbouwen met bewijsstukken zoals brieven, rekeningafschriften of betalingsbewijzen, stuur dan een kopie van die stukken mee’ verplaatst naar de informatie over de brief aan de kantonrechter en de rolzitting.
5. De zin ‘om verweer te voeren hoeft u niets aan de rechtbank te betalen’ heeft meer nadruk gekregen door deze als aparte alinea op te nemen. Het is de aanzegging dat geen griffierecht hoeft te worden betaald. Verder is toegevoegd dat op rechtspraak.nl een voorbeeldbrief te vinden is.

Punt 5

1. In het stukje over verweer voeren op de rolzitting is opgenomen dat de eiser niet aanwezig zal zijn.
   
2. Aan het punt ‘u weet niet wat u moet doen’ is toegevoegd dat hulp ook gevraagd kan worden aan een jurist of rechtsbijstandsverzekeraar.
3. Onder punt 7 ‘Wat gebeurt er als u niets doet?’ staat de verstekaanzegging. De tekst is aangepast aan commentaar op de formulering ‘op het eerste gezicht’ en aangescherpt.