In een vonnis benoemt de rechtbank:

• de namen en woonplaatsen van de partijen, en de namen van hun gemachtigden/advocaten
• de standpunten die de partijen hadden, tenzij het een verkort vonnis betreft
• het verloop van het geschil
• de naam van de rechter(s)
• de beslissing van de rechter(s), de datum waarop hij/zij deze heeft/hebben genomen en de manier waarop hij/zij tot de beslissing is/zijn gekomen
• het wettelijke kader, de overwegingen, de uitspraak en de manieren waarop de partijen de uitspraak juridisch kunnen aanvechten, tenzij het een verkort vonnis betreft
• de kostenveroordeling (de kosten voor de rechtsgang; de in het ongelijk gestelde partij moet deze over het algemeen betalen, in geval van onnodige kosten kan de rechter beslissen dat de veroorzaker deze moet vergoeden, mits dat van toepassing is op de zaak)

Een vonnis is ondertekend door de rechter(s).

Een tussenvonnis is een vonnis waarin de rechter nog niet op alle geschilpunten een eindebeslissing heeft gegeven. Zo kan het zijn dat de rechter op alle of bepaalde geschilpunten nog nader bewijs van partijen verlangt. In een eindvonnis staat de definitieve beslissing.

Het is mogelijk om in hoger beroep te gaan tegen een eindvonnis. Hoger beroep wordt ingesteld bij een gerechtshof of bijzonder college.

In beroep gaan tegen een arrest is mogelijk bij de Hoge Raad (de hoogste rechtsprekende organisatie in Nederland) en heet ‘in cassatie gaan’. Bij cassatie wordt niet de hele zaak overgedaan, maar wordt slechts gekeken of het recht juist is toegepast en of het arrest van het hof goed is gemotiveerd. De Hoge Raad kijkt niet meer naar de feiten zelf.

Een strafrechtelijke uitspraak is onherroepelijk:

• als er geen mogelijkheid meer is voor de veroordeelde en het Openbaar Ministerie om in beroep te gaan, bijvoorbeeld omdat het hoger beroep en beroep in cassatie zijn afgedaan of omdat tegen de beslissing geen rechtsmiddel openstaat
• als er geen termijnen voor hoger beroep of beroep in cassatie (meer) open staan

Dagvaarding ontvangen / verdachte is aanwezig bij zitting
Heeft de verdachte de dagvaarding/oproep voor de zitting zelf in ontvangst genomen? En/of is de verdachte zelf bij de zitting aanwezig geweest? Dan heeft hij na de uitspraak twee weken de tijd om tegen het vonnis in beroep te gaan.

Maakt de verdachte geen gebruik van de mogelijkheid om in hoger beroep te gaan, dan is het vonnis na het verstrijken van de termijn van twee weken onherroepelijk. Zodra het vonnis onherroepelijk is, kan het ten uitvoer worden gelegd: de gevangenisstraf kan worden uitgezeten, de boete worden geïnd of de taakstaf uitgevoerd.

Dagvaarding niet ontvangen / verdachte is niet aanwezig bij zitting
Heeft de verdachte de dagvaarding/oproep voor de zitting (die op de juiste wijze is betekend) niet zelf in ontvangst genomen? En is de verdachte niet zelf bij de zitting aanwezig geweest? Dan gaat de beroepstermijn van twee weken lopen vanaf het moment dat de verdachte in kennis wordt gesteld van het vonnis. Na het verstrijken van de termijn, is het vonnis onherroepelijk en kan het ten uitvoer worden gelegd. 

Beroep in cassatie
Na een uitspraak in hoger beroep, heeft de verdachte twee weken de tijd om cassatieberoep in te stellen bij de Hoge Raad. Doet de verdachte dit niet, dan wordt het arrest (de uitspraak van de Hoge Raad) onherroepelijk zodra de termijn van twee weken is verstreken. Na het onherroepelijk worden van het arrest, kan het ten uitvoer worden gelegd.