De volgende personen of instellingen mogen een aanvraag tot bewind indienen:

• de persoon voor wie het bewind is bedoeld (de betrokkene)
• de echtgenoot of andere partner
• familieleden (bloedverwanten) tot in de 4e graad; dit zijn ouders, grootouders, kinderen, kleinkinderen, broers, zussen, ooms, tantes, neven en nichten
• degene die het gezag heeft. Bijvoorbeeld de voogd, als de betrokkene nog jonger is dan 18 jaar (minderjarig)
• de curator of de mentor van de betrokkene
• de instelling die de betrokkene verzorgt of begeleidt
• de officier van justitie
• het college van burgemeester en wethouders van de woonplaats van de betrokkene. Het college kan bewind aanvragen als de betrokkene geld verspilt en/of in de problemen zit door schulden  

De persoon die de aanvraag voor bewind indient is de verzoeker. De persoon voor wie de beschermingsmaatregel bewind is bedoeld, heet de betrokkene. De betrokkene kan ook de verzoeker zijn.

De particulier bewindvoerder moet handelingsbekwaam zijn en mag niet:

• onderdeel zijn van de leiding of het personeel van de organisatie die de betrokkene verzorgt of begeleidt
• zelf onder curatele of bewind staan. Ook mag er geen mentorschap voor hem zijn uitgesproken
• failliet zijn
• in de wettelijke schuldsanering zitten
• de Wsnp-bewindvoerder van de betrokkene zijn

1 of 2 bewindvoerders

De kantonrechter kan 1 of 2 bewindvoerders benoemen. Bij de aanvraag moet u zeggen wie u voorstelt als bewindvoerder(s).

Professionele bewindvoerders

Naast particuliere bewindvoerders zijn er ook professionele bewindvoerders. Zij moeten voldoen aan wettelijke eisen (rijksoverheid.nl)U verlaat Rechtspraak.nl voordat de kantonrechter hen kan benoemen.

Vul voor het aanvragen van bewind het formulier Verzoek tot onderbewindstelling in. Gebruik hierbij eventueel de toelichting (pdf, 168,3 KB). Via hetzelfde formulier kunt u tegelijk met bewind mentorschap aanvragen.

Wilt u beperkt bewind aanvragen, vink dan bij 5b.1. ‘Nee’ aan en vermeld bij 5b.3 waarover u beperkt bewind aanvraagt.

Stuur het aanvraagformulier en onderstaande bijlagen naar de rechtbank in het gebied waar de betrokkene woont. Of geef ze af bij de centrale balie van deze rechtbank.

Bijlage bereidverklaring voorgestelde bewindvoerder(s)

U stelt in het aanvraagformulier 1 of 2 bewindvoerder(s) voor. De kantonrechter volgt meestal de voorkeur van de betrokkene. U laat de voorgestelde bewindvoerder of bewindvoerders een bereidverklaring (pdf, 930,1 KB) ondertekenen.

Bijlage akkoordverklaring belanghebbende(n)

In het aanvraagformulier zet u de gegevens van familieleden van de betrokkene:

• partner en meerderjarige kinderen of, als die er niet zijn:
• ouders en meerderjarige broers en zussen

De familieleden die u in het formulier noemt, zijn belanghebbenden. Loopt er al mentorschap? De mentor is dan ook belanghebbende. Noem de mentor daarom ook op het formulier.

Vraag de belanghebbende(n) of zij het eens zijn met bewind en de voorgestelde bewindvoerder(s).

• Belanghebbende(n) zijn akkoord - Laat hen een akkoordverklaring (pdf, 622,2 KB) ondertekenen. Zij hoeven dan niet naar de zitting te komen.
• Belanghebbende(n) zijn niet akkoord - Zij kunnen tijdens de zitting uitleggen waarom zij het niet eens zijn met het verzoek. Of zij melden dit in een brief aan de kantonrechter, nadat ze een uitnodiging voor de zitting hebben gekregen.

Bijlagen bij de aanvraag van beperkt bewind

Stuur bij het aanvragen van beperkt bewind de volgende bijlagen mee.

• Bij woningverkoop: verklaring waaruit blijkt dat betrokkene (mede)eigenaar van de woning is
• Bij nalatenschap: documenten waaruit blijkt dat de betrokkene er recht op heeft
• Bij beperkt bewind over een bankrekening: documenten waarop het bankrekeningnummer vermeld staat en waaruit blijkt dat de rekening op naam van betrokkene staat

Bijlagen die niet verplicht zijn, maar de kantonrechter wel helpen

Bij een aanvraag tot bewind vanwege uw lichamelijke of geestelijke toestand, of die van de persoon voor wie u de aanvraag tot bewind doet:

• verklaring van een arts
• indicatiebesluit Centrum Indicatiestelling Zorg
• verklaring verslavingskliniek

Bij schulden: (voorlopige) schuldenlijst

Neem voor vragen over de bijlagen contact op met de rechtbank waar u uw aanvraag indient (dit is de rechtbank in het gebied waar de betrokkene woont).

In de uitnodiging staat waar en wanneer de zitting plaatsvindt. De griffie van de rechtbank stuurt een uitnodiging aan de:

• verzoeker
• betrokkene
• voorgestelde bewindvoerder(s)
• belanghebbende(n)

De kantonrechter kan besluiten de belanghebbende(n) niet uit te nodigen als:

• de belanghebbende(n) de akkoordverklaring hebben ondertekend
• de betrokkene in het aanvraagformulier vraagt om de belanghebbende(n) niet te informeren

Kunt u niet naar de zitting komen? 

Kunt u om medische redenen niet naar de zitting komen, neem dan contact op met de rechtbank. De contactgegevens staan in de uitnodiging.

Het is mogelijk dat de rechter al bij het bekijken van de aanvraag tot bewind vindt dat de zitting op de verblijfplaats van de betrokkene moet plaatsvinden. Dan staat dit in de uitnodiging.

Kunt u om een andere dan een medische reden niet naar de zitting komen, neem ook dan contact op met de rechtbank. Bent u als verzoeker en/of betrokkene niet bij de zitting en heeft u zich niet afgemeld? Dan kan de rechter uw aanvraag tot bewind afwijzen.

Belanghebbenden zijn niet verplicht om naar te zitting te komen. Belanghebbenden zijn de partner en meerderjarige kinderen of, als die er niet zijn, ouders en meerderjarige broers en zussen.

Bent u belanghebbende? U kunt een akkoordverklaring (pdf, 622,2 KB) invullen en ondertekenen als u dit nog niet heeft gedaan bij de aanvraag. U kunt ook naar de kantonrechter een brief sturen met uw reactie op het verzoek. Zet in de brief:

• uw naam, adres en de datum van ondertekenen
• het nummer dat in de uitnodiging voor de zitting staat
• uw reactie op het verzoek. Geef aan waarom u het eens of oneens bent met het verzoek.
• uw handtekening

Als er stukken zijn die uw verhaal duidelijk maken, stuur die dan mee als bijlagen.

Reactie opsturen

Stuur de brief met de bijlagen of de akkoordverklaring naar de rechtbank. Het adres staat in de uitnodiging voor de zitting. U kunt de stukken ook afgeven bij de centrale balie van de rechtbank.

De zitting is niet openbaar. Bij de zitting mogen alleen de volgende personen aanwezig zijn:

• de verzoeker
• de betrokkene
• de voorgestelde bewindvoerder(s)
• de belanghebbende(n) die een uitnodiging voor de zitting hebben ontvangen

De betrokkene kan aan de kantonrechter vragen of anderen bij de zitting aanwezig mogen zijn. Bijvoorbeeld de persoonlijk begeleider van de instelling die hem verzorgt of begeleidt. Dit kan hij per brief aanvragen voor de zitting. Of hij vraagt het aan de gerechtsbode/kantonrechter voordat hij de zittingszaal ingaat.

Wat vraagt de kantonrechter tijdens de zitting?

De kantonrechter behandelt het verzoek om bewindvoering mondeling tijdens een zitting. De kantonrechter vraagt aan iedereen hun mening over het verzoek. De kantonrechter stelt ook andere vragen. Zo kan hij erachter komen of de betrokkene echt niet voor zijn eigen geldzaken kan zorgen. En of de betrokkene in staat is zijn wil te bepalen.

Verder legt de kantonrechter aan de voorgestelde bewindvoerder(s) uit wat zijn/hun taken en verplichtingen zijn. En hij vraagt of de voorgestelde bewindvoerder(s) hem goed heeft/hebben begrepen. Ook vraagt de kantonrechter aan de betrokkene of hij begrijpt wat bewind betekent.

De kantonrechter beoordeelt of bewindvoering nodig is. Hij kan met het verzoek akkoord gaan of het afwijzen. Ook kan hij beslissen dat het bewind alleen voor een bepaalde periode of voor een deel van het bezit geldt. De kantonrechter zal zijn beslissing altijd uitleggen.

Beschikking

De kantonrechter zet zijn beslissing op papier. Dit heet een beschikking. De rechtbank stuurt deze zo snel mogelijk na de zitting naar:

• de verzoeker
• de betrokkene
• de voorgestelde bewindvoerder(s)
• de belanghebbende(n)

Gaat de kantonrechter akkoord met het verzoek? Dan benoemt hij meestal de bewindvoerder(s) waar de betrokkene een voorkeur voor heeft. De kantonrechter bepaalt op verzoek een vergoeding voor de bewindvoerder(s).

Het bewind gaat in op de dag nadat de rechtbank de beschikking heeft verstuurd.

Niet eens met de uitspraak

Bent u het niet eens met de uitspraak van de kantonrechter? En bent u de

• verzoeker
• betrokkene
• belanghebbende

 dan kunt u in hoger beroep gaan.

In hoger beroep legt u de zaak voor een nieuwe behandeling voor aan het gerechtshof. Dit moet u binnen 3 maanden na de uitspraak doen. Een advocaat moet het hoger beroep starten.