Dat bleek gisteren tijdens een wetgevingsoverleg van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie over het ‘Wetsvoorstel  continuïteit ondernemingen I’, die de Faillissementswet van 1893 wijzigt. Eerder adviseerde de Raad voor de rechtspraak over het wetsvoorstel overwegend positief. De werkwijze van de meeste rechtbanken wordt met de wetswijziging geformaliseerd, aangezien zij al stille bewindvoerders benoemen. Er is hiervoor een sterke roep uit de praktijk.

Hoe werkt stille bewindvoering? Als een bedrijf in ernstige financiële moeilijkheden verkeert, kan het de rechtbank vragen welke advocaat curator wordt, mocht het bedrijf inderdaad failliet gaan. Die persoon kan, vooruitlopend op het eventuele faillissement, al aan de slag gaan. Hij of zij wordt dan een ‘stille bewindvoerder’ genoemd. ‘Stil’ omdat zijn aanwijzing niet publiekelijk bekend wordt gemaakt, terwijl dat bij de benoeming van een bewindvoerder bij surseance van betaling of van een curator bij een faillissement wel gebeurt. De rechtbank wijst niet alleen een stille bewindvoerder aan: zij noemt ook de naam van de rechter-commissaris die bij een eventueel faillissement toezicht zal houden. Die persoon heet de ‘stille rechter-commissaris’ of ‘beoogde rechter-commissaris’. 

De inschakeling van de stille bewindvoerder heeft als doel om schade bij klanten, werknemers en schuldeisers als gevolg van een eventueel faillissement zoveel mogelijk te beperken. De stille bewindvoerder laat zich door de ondernemer informeren over wat hem te wachten staat in het geval van een faillissement. Verder kan de  bewindvoerder antwoord geven op vragen van de ondernemer. Deze vragen kunnen bijvoorbeeld gaan over de mogelijkheden van een doorstart (na faillissement). De gedachte is dat de stille bewindvoerder, als hij eenmaal bij het faillissement inderdaad tot curator is benoemd, met deze voorbereide doorstart sneller kan instemmen. De rechter-commissaris (die als stille rechter-commissaris ook al van de doorstart kennis heeft genomen) kan de doorstart vervolgens sneller goedkeuren.

In zijn wetgevingsadvies wees de Raad voor de rechtspraak op de extra kosten die invoering van het wetsvoorstel met zich meebrengt. Die zijn substantieel: jaarlijks zo’n 835.000 euro, is de inschatting. De Raad vroeg nadrukkelijk aandacht voor deze financiële consequentie. De extra kosten worden onder meer veroorzaakt doordat  de rechter-commissaris ongeveer twee keer zo veel tijd kwijt is aan stille bewindvoering dan aan een regulier faillissement. Daarnaast leidt de nieuwe werkwijze jaarlijks naar verwachting tot honderden extra verzoekschriftprocedures en insolventie-handelingen. Tijdens het debat in de Kamer werd hiervoor ook aandacht gevraagd door de Kamerleden. De minister gaf in dit verband aan met de Raad voor de rechtspraak in onderhandeling te zijn over de prijsperiode 2017-2019.

Zie ook: 4 vragen over stille bewindvoering
Zie ook: Verslag van de commissievergadering (tweedekamer.nl)