De Rechtspraak wil graag op 12 juni starten met verplicht digitaal procederen in asiel- en bewaringszaken. Voor advocaten in civiele handelsvorderingszaken met een belang van meer dan 25 duizend euro die procederen bij de rechtbanken Midden-Nederland en Gelderland, wil de Rechtspraak starten per 1 september. Voor deze zaken is het verplicht een advocaat in te schakelen. De Nederlandse orde van advocaten, de Immigratie- en Naturalisatiedienst en de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders hebben positief geadviseerd over de stap die nu wordt gezet. Momenteel is digitaal procederen nog vrijwillig.

Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, spreekt over een belangrijk moment. ‘Dit is het begin van een grote transformatie in de juridische wereld. Sinds 2013 is hard gewerkt aan de benodigde wetgeving om digitaal te kunnen procederen en aan het inrichten van de digitale procedures. Op vrijwillige basis is er al volop geoefend in asiel- en bewaringszaken, nu gaan we de volgende fase in. Digitalisering draagt bij aan snellere en toegankelijkere rechtspraak.’

Er is door de Rechtspraak bewust voor gekozen om de verplichting tot digitaal procederen gefaseerd in te voeren in de verschillende rechtsgebieden. In asiel- en bewaringszaken is er op vrijwillige basis inmiddels ruim ervaring opgedaan met digitaal procederen. Al bijna 6 duizend zaken zijn digitaal ingediend (25 procent van het totaal) door bijna 300 advocaten. Voor civiele zaken ligt dat anders. Daar is wel uitgebreid getest, maar de mogelijkheid om op vrijwillige basis digitaal te procederen is nog nauwelijks benut. Bij de rechtbanken Gelderland en Midden-Nederland zijn de afgelopen maanden 3 zaken ingediend. De drempel is hoog: behalve de nieuwe wijze van indiening van stukken is ook het procesrecht nieuw. Bovendien moeten beide partijen akkoord gaan met digitaal procederen. Omdat in het civiele systeem nog enkele verbeteringen worden doorgevoerd, start verplicht digitaal procederen voor dit rechtsgebied wat later.’

Monique Commelin, directeur van het Programma modernisering en digitalisering Rechtspraak: ‘De stap naar verplicht digitaal procederen is een grote. We hebben er dan ook heel bewust voor gekozen om hiermee pas te starten als de techniek zich heeft bewezen. Beter even langer de tijd nemen als dat nodig is, dan overhaast te werk te gaan.’ (zie ook: 'Pas verplicht digitaal procederen als we helemaal zeker zijn')

De volgende stap is dat ook bij de andere 9 rechtbanken digitaal procederen verplicht wordt bij civiele handelsvorderingszaken vanaf 25 duizend euro. Voorafgaand aan het besluit hierover zal er een evaluatie plaatsvinden met de gerechten en de Nederlandse orde van advocaten en de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders. Dit is naar verwachting voorjaar 2018 het geval. Meer informatie over de planning voor de langere termijn zal in het najaar bekend zijn.

Voor het bestuursrecht zal een volgende stap zijn het in eerste instantie vrijwillig digitaal stukken indienen voor reguliere vreemdelingenzaken. Ook hier geldt dat dit waarschijnlijk volgend jaar het geval zal zijn.

Vanaf 12 juni start ook de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State met de mogelijkheid om gefaseerd op vrijwillige basis in asiel- en bewaringszaken digitaal te procederen. De verplichting voor hoger beroep om in asiel- en bewaringszaken digitaal te procederen gaat pas in als het digitale systeem van de Afdeling bestuursrechtspraak goed, betrouwbaar en veilig werkt. (Zie ook: Digitaal procederen nog niet verplicht bij Afdeling bestuursrechtspraak, raadvanstate.nl)

Op Rechtspraak.nl staan instructievideo’s en veelgestelde vragen over digitaal procederen. Er worden voorlichtingsbijeenkomsten en webinars gehouden. De webinars zijn ook terug te kijken op www.rechtspraak.nl. Het Rechtspraak Servicecentrum geeft antwoord op vragen die worden gesteld via Facebook.com/rechtspraak,  Twitter (@RechtspraakNL) en de telefoon (088 361 61 61). RSC-medewerkers hebben geen toegang tot de digitale dossiers, maar ze kunnen wel helpen bij het doorlopen van digitale procedures. Het RSC is op werkdagen open van 8 uur tot 20 uur. Zodra digitaal procederen verplicht wordt, is het RSC ook op zondag open tussen 16 en 20 uur.

Zie ook: Modernisering rechtspraak