Laden...

Verkeersovertredingen en -misdrijven

Dit is een afdruk van een pagina op Rechtspraak.nl. Kijk voor de meest actuele informatie op Rechtspraak.nl (http://www.rechtspraak.nl). Deze pagina is geprint op 01-01-1970.

Skip Navigation LinksHome > Thema's > Verkeersmisdrijven

Verkeersmisdrijven: de rechter legt uit

Als de rechter naar een zaak kijkt, beoordeelt hij of de verdachte zich strafbaar heeft gedragen en welke straf of maatregel (of een combinatie daarvan) daarbij past. De rechter let bij zijn oordeel bijvoorbeeld op de aard en ernst van het ongeluk en de omstandigheden waaronder het heeft plaatsgevonden. De rechter kijkt ook altijd naar de gevolgen voor het slachtoffer. Maar wanneer spreek je van roekeloos rijgedrag? En waarom zijn de straffen voor dodelijke verkeersmisdrijven vaak best wel laag? Rechter Rogier Sonneveldt legt het uit.

Het verschil tussen een verkeersovertreding en -misdrijf

In het verkeer kan iemand zich strafbaar gedragen. Bij kleine vergrijpen zoals fout parkeren of een kleine snelheidsovertreding spreken we van een verkeersovertreding. Veel verkeersovertredingen worden buiten de rechter om afgehandeld. In die gevallen wordt een administratieve boete opgelegd. Iemand die het daarmee niet eens is, kan in beroep gaan bij de kantonrechter.

Gaat het om een zwaarder feit, bijvoorbeeld rijden onder invloed van alcohol, dan spreken we van een verkeersmisdrijf. Verkeersmisdrijven kunnen voor de strafrechter worden gebracht, maar sommige misdrijven kan de officier van justitie zelfstandig afdoen met een strafbeschikking. 

Hoe de rechter een straf bepaalt

Welke straf de rechter oplegt is van veel factoren afhankelijk. Bij dit soort zaken speelt de mate van schuld (ook wel verwijtbaarheid genoemd) een grote rol. Iemand die door domme pech een dodelijk verkeersongeluk veroorzaakt, krijgt daarvoor in zijn algemeenheid een lagere straf dan iemand die een ongeluk veroorzaakt omdat hij gedronken heeft.

Roekeloosheid: de zwaarste vorm van schuld

Roekeloosheid wordt gezien als de zwaarste vorm van schuld. Hierbij horen ook de zwaarste straffen. Het gaat om gedrag in het verkeer waarbij iemand geweten moet hebben wat de gevolgen van dat gedrag kunnen zijn. Diegene heeft op dat moment geoordeeld dat het wel goed af zou lopen. Dat was ten onrechte en is daarom, zoals juristen het noemen, ‘ernstig verwijtbaar’. 

Bij roekeloosheid gaat het om situaties waarin iemand zich opzettelijk op zo’n manier in het verkeer gedraagt, dat de verkeersregels ernstig worden geschonden. Hierdoor is er sprake van levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel. Dan gaat het om het opzettelijk begaan van (een combinatie van) ernstige verkeersovertredingen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan gevaarlijk inhalen, bumperkleven, door rood rijden of het vasthouden van een telefoon tijdens het rijden. Dit gedrag is overigens ook strafbaar als het niet tot een ernstig verkeersongeval leidt, maar dan straft de rechter in de regel minder zwaar.

Welke straffen zijn er?

De rechter kan een (voorwaardelijke) celstraf, geldboete of taakstraf opleggen. Ook kan hij beslissen dat het rijbewijs voor maximaal 10 jaar wordt afgepakt. Het kan zijn dat de rechter beslist dat iemand een gevangenisstraf krijgt en dat het rijbewijs voor bijvoorbeeld 5 jaar ontzegt wordt. De tijd die iemand in de gevangenis doorbrengt, gaat dan niet van die 5 jaar rijontzegging af.


Waar kijkt de rechter naar bij zijn beslissing?

Op verschillende bronnen. Naast de verklaringen van de verdachte en eventuele getuigen is technisch onderzoek een belangrijke bron voor het bewijs. Het meten van de remweg van de auto kan bijvoorbeeld mede aantonen of een bestuurder te hard gereden heeft. De rechter kan tijdens de zitting in de rechtbank aanvullend getuigen en deskundigen horen. Ook kan hij nader onderzoek laten doen.

Meestal geen opzet in het spel

Mensen hebben vrijwel nooit de intentie om een ongeluk te veroorzaken, laat staan om iemand te doden. Ze maken wel fouten in het verkeer, waarmee ze ongewild de dood van een ander kunnen veroorzaken. In die gevallen worden lagere straffen opgelegd dan wanneer er opzet in het spel is, zoals bij moord of doodslag. Bij een dodelijk verkeersongeluk is van opzet meestal geen sprake.


Relevante onderwerpen:

Heeft u een vraag?

Voor meer informatie of hulp, bezoek de contactpagina. Daar vindt u antwoorden op veelgestelde vragen en informatie over hoe u ons kunt bereiken.