Strafrecht is het geheel van regels waarin is vastgelegd:

• welk gedrag strafwaardig is (welke strafbare feiten zijn er?)
  
• welke straffen er worden gegeven, en:
• hoe de strafoplegging wordt uitgevoerd
  

In het strafrecht staat het straffen van bepaald bedrag (een handelen of nalaten) centraal.

Een verdachte kan alleen veroordeeld worden voor een feit dat volgens de wet strafbaar is. Strafbare feiten bestaan uit overtredingen en misdrijven.

Overtreding

Een overtreding is meestal een licht strafbaar feit dat door de kantonrechter wordt behandeld. Denk aan een verkeersovertreding, wildplassen of op verboden terrein lopen.

Misdrijf

Een misdrijf is ernstiger dan een overtreding. Denk aan mishandeling, seksueel misbruik en fraude.

Er zijn verschillende soorten rechters die strafbare feiten behandelen.

Voor jongeren is dat de kinderrechter.

Voor volwassenen zijn dat:

• de kantonrechter
• de politierechter
• de economische politierechter
• de economische kamer, en:
• de meervoudige strafkamer
  

Rechters kijken niet alleen naar het gepleegde strafbare feit, maar ook naar:

• de persoon van de verdachte
• de omstandigheden waaronder de verdachte het feit heeft gepleegd
• de impact op het slachtoffer
  

De rechtbanken en gerechtshoven hebben zogenaamde oriëntatiepunten voor straftoemeting ontwikkeld. Deze geven weer welke straf rechters bij bepaalde strafbare feiten ongeveer opleggen. De rechter zal in elke zaak rekening houden met de bijzondere omstandigheden van de situatie.