Laden...

Wet zorg en dwang (Wzd)

Dit is een afdruk van een pagina op Rechtspraak.nl. Kijk voor de meest actuele informatie op Rechtspraak.nl (http://www.rechtspraak.nl). Deze pagina is geprint op 01-01-1970.

Skip Navigation LinksHome > Onderwerpen > Wet zorg en dwang (Wzd)

De Wet zorg en dwang (Wzd) bevat regels voor onvrijwillige zorg en onvrijwillige opname. Deze regels gelden specifiek voor mensen met een verstandelijke beperking of een psychogeriatrische aandoening (bijvoorbeeld dementie). Onvrijwillige zorg of opname kan nodig zijn als er gevaar (ernstig nadeel) dreigt voor de persoon zelf of anderen.

Het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) verzoekt de rechter een rechterlijke machtiging te verlenen (tot opname en verblijf) of een inbewaringstelling te verlengen. De cliënt krijgt altijd een advocaat toegewezen.

Wet zorg en dwang (Wzd)

De Wzd geldt per 1 januari 2020. Wat is het verschil met de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz)? Wanneer komt de rechtbank in beeld? Waarom wordt de strafrechter soms bij de zaak betrokken?

Wvggz en Wzd: welke wet regelt wat?

De Wet BOPZ (Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen) is vanaf 1 januari 2020 vervangen door de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd).

Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz)

De Wet verplichte ggz (dwangindezorg.nl) regelt het verlenen van verplichte zorg op maat voor mensen met een psychische aandoening. De verplichte zorg wordt niet altijd verleend in een zorginstelling (zoals onder de Wet BOPZ), maar ook in een polikliniek of thuis.

Wet zorg en dwang (Wzd)

De Wet zorg en dwang (dwangindezorg.nl) regelt de rechten van mensen met een verstandelijke beperking of met een psychogeriatrische aandoening (bijvoorbeeld dementie), die onvrijwillige zorg krijgen of onvrijwillig worden opgenomen in een zorginstelling. Uitgangspunt is dat onvrijwillige zorg alleen wordt toegepast als het niet anders kan.

Wanneer komt de rechtbank in beeld?

De rechter verleent een rechterlijke machtiging

Uitgangssituatie: iemand met een verstandelijke beperking of psychogeriatrische aandoening (bijvoorbeeld dementie) vormt een gevaar (de wettelijke term is 'ernstig nadeel') voor zichzelf of anderen. Het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) verzoekt de rechter een rechterlijke machtiging te verlenen om onvrijwillige zorg toe te passen.

De rechter verleent een voorwaardelijke machtiging (VWM)

Uitgangssituatie: een jongvolwassene (18 tot 23 jaar) met een verstandelijke beperking vormt een gevaar (ernstig nadeel) voor zichzelf of anderen. Het CIZ kan de rechter om een voorwaardelijke machtiging (VWM) vragen. De jongvolwassene wordt niet gedwongen opgenomen.

De rechter verlengt een inbewaringstelling

Uitgangssituatie: iemand met een verstandelijke beperking of psychogeriatrische aandoening (bijvoorbeeld dementie) vormt een direct dreigend gevaar (ernstig nadeel) voor zichzelf of anderen. Er is sprake van een crisissituatie. De burgemeester vraagt eerst een medische verklaring en legt daarna een inbewaringstelling op. De betrokkene kan dan onvrijwillig worden opgenomen.

Inbewaringstelling is een spoedmaatregel voor als er echt geen andere oplossing is. De inbewaringstelling duurt maximaal 3 dagen. Als onvrijwillige opname nodig blijft, verzoekt het CIZ de rechter om de inbewaringstelling voort te zetten.

Betrokkenheid strafrechter

De strafrechter behandelt in sommige gevallen een Wvggz- of Wzd-verzoek van de officier van justitie. Dit staat in de Wet forensische zorg (Wfz)(forensischezorg.nl), die voor een goede aansluiting zorgt tussen het strafsysteem (bijvoorbeeld een gevangenisstraf) en de geestelijke gezondheidszorg. De Wvggz- of Wzd-procedure kan gelijk lopen met een strafzaak over de betreffende persoon, maar dit hoeft niet. De strafrechter kan zich ook over een Wvggz- of Wzd-verzoek buigen bij beëindiging van een straf of maatregel, bijvoorbeeld tbs.

 

Juridisch advies

Een advocaat of andere juridisch adviseur kan u adviseren over uw situatie, documenten voor u maken en het woord doen tijdens een zitting bijvoorbeeld.

Rechters en anderen bij de Rechtspraak zijn onpartijdig en onafhankelijk. Zij kunnen u informeren, maar niet adviseren.

 

Heeft u een vraag?

Voor meer informatie of hulp, bezoek de contactpagina. Daar vindt u antwoorden op veelgestelde vragen en informatie over hoe u ons kunt bereiken.