Het bieden van (individuele) rechtsbescherming en het bevorderen van rechtsvorming en rechtseenheid in het sociaal domein vormen de kerntaken van de Centrale Raad van Beroep. Goede, tijdige en begrijpelijke rechtspraak, toegankelijk voor burgers en bestuursorganen stond ook in 2021 centraal. Het gaat daarbij om rechtspraak die kwalitatief hoogwaardig en toonaangevend is, maar ook maatschappelijk relevant én effectief. Als onze maatschappelijke opdracht en als ons bestaansrecht zien we: het beschermen van rechten en vrijheden, het opkomen voor de democratische rechtsstaat, het zorgen voor een goede toepassing van het recht en voor tijdige, transparante en rechtvaardige beslissingen door onafhankelijke, integere en deskundige rechters. Binnen de Centrale Raad van Beroep draagt iedereen, in alle geledingen, bij aan onze goede rechtspraak. Van bodes tot juridisch ondersteuners en van medewerkers bedrijfsvoering tot raadsheren.

De Centrale Raad van Beroep is de hoogste bestuursrechter voor sociaalzekerheidsrecht en ambtenarenrecht. Het gaat in veel gevallen om beslissingen over uitkeringen. Denk aan bijstand, uitkeringen vanwege werkloosheid of arbeidsongeschiktheid en maatschappelijke ondersteuning. Beslissingen die ingrijpend kunnen zijn in het leven van mensen. Bovendien is de Centrale Raad van Beroep in vrijwel alle zaken eindrechter: met de uitspraak komt een zaak definitief tot een einde. 

De Nederlandse Rechtspraak wordt alom gewaardeerd om haar onpartijdigheid, onafhankelijkheid en deskundigheid, maar helaas lukt het niet altijd om tijdig zaken te behandelen en uitspraak te doen. In oktober 2019 is het landelijke Eindrapport verschenen van het project doorlooptijden Rechtspraak. Dit rapport bevat nieuw ontwikkelde standaarden. Inmiddels is er landelijk een Programma Tijdige Rechtspraak dat in de kern bestaat uit drie deelprogramma’s. Namelijk: Achterstanden, Roosteren & plannen en Voorspelbaarheid. De Centrale Raad van Beroep heeft ook in 2021 deelgenomen aan dit landelijke programma. 

In de pers is veel aandacht besteed aan de reflectie door de rechtbanken en de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State naar aanleiding van het rapport Ongekend onrecht (tweedekamer.nl) (pdf, 0 B) van de Commissie Van Dam. Ook de Centrale Raad van Beroep heeft intern gereflecteerd op de eigen vaste jurisprudentie in relatie tot (socialezekerheids)wetgeving en uitvoeringspraktijk. Hoewel de menselijke maat van oudsher in het DNA van de Centrale Raad van Beroep zit, hebben we vastgesteld dat we alert moeten blijven: onze antenne staat dan ook ‘extra aan’. Juridisch ondersteuners en raadsheren zoeken elkaar nog meer dan eerder op om ‘buikpijnzaken’ met elkaar (voor) te bespreken. In de vraagstelling voor de zitting en tijdens het gesprek met partijen op zitting willen we voldoende aandacht geven aan eventuele zorgen over (mogelijke) ongewenste effecten van wet- en regelgeving, uitvoeringspraktijk en eigen vaste jurisprudentie. 

Alle uitspraken worden op www.rechtspraak.nl gepubliceerd. Een uitspraak wordt vergezeld van een nieuwsbericht als een zaak grote maatschappelijke relevantie heeft, er veel belangstelling is van de media, de zaak juridisch erg interessant is (bijvoorbeeld bij prejudiciële vragen, een proefproces of als de uitspraak belangrijk is voor de rechtsvorming) of als de zaak voor grote groepen mensen van belang is (bijvoorbeeld voor bepaalde groepen uitkeringsgerechtigden, beroepsgroepen of  belangengroeperingen).

Nieuwsbrief Jurisprudentie

Daarnaast is de Centrale Raad van Beroep in 2019 gestart met een maandelijkse Nieuwsbrief Jurisprudentie. Deze geeft juridische professionals inzicht in de belangrijkste uitspraken die in de maand ervoor zijn gepubliceerd op rechtspraak.nl. De nieuwsbrief verschijnt twee keer per maand. 
In dit hoofdstuk zijn enkele uitspraken uit het afgelopen jaar opgenomen die het werkterrein van de Centrale Raad van Beroep illustreren en die om uiteenlopende redenen richtinggevend zijn.