Laden...

Direct naar inhoud Direct naar zoekformulier

Soorten strafrechters

Dit is een afdruk van een pagina op Rechtspraak.nl. Kijk voor de meest actuele informatie op Rechtspraak.nl (http://www.rechtspraak.nl). Deze pagina is geprint op 01-01-1970.

Skip Navigation LinksRechtsgebieden > Strafrecht > Soorten strafrechters

Soorten strafrechters

Als u wordt vervolgd, kunt u verschillende soorten strafrechters treffen. Ook als getuige, deskundige, belanghebbende, slachtoffer, nabestaande of benadeelde partij in strafzaken kunt u te maken krijgen met de verschillende strafrechters.

Soorten strafrechters

Als uw zaak wordt voorgelegd aan de strafrechter, krijgt u van het Openbaar Ministerie een dagvaarding uitgereikt. Dit betekent dat u wordt vervolgd. Met welke strafrechter u te maken krijgt, hangt van een aantal factoren af, zoals de aard van het strafbare feit (overtreding of misdrijf), uw leeftijd of het soort procedure.

Politierechter

De politierechter behandelt alle soorten strafzaken waarvoor maximaal een jaar gevangenisstraf zal worden geëist tegen een meerderjarige. De politierechter is een alleensprekende rechter.

De zittingen van de politierechter zijn openbaar. Aan het einde van de zitting doet de politierechter vrijwel altijd direct mondeling uitspraak.

Rechters in een meervoudige strafkamer

De meervoudige strafkamer behandelt de ingewikkeldere en zwaardere strafzaken (met een strafeis van meer dan twaalf maanden gevangenisstraf). De meervoudige strafkamer bestaat uit drie rechters.

Als het om (een) meerderjarige verdachte(n) gaat, zijn de zittingen van de meervoudige strafkamer in beginsel openbaar. Een uitspraak van de meervoudige kamer vindt veertien dagen na de behandeling van de strafzaak plaats. Deze wordt altijd op schrift gesteld.

Rechter-commissaris

In strafzaken kan een rechter-commissaris in actie komen. Tijdens het vooronderzoek neemt de rechter-commissaris beslissingen en neemt hij verhoren af. De rechter-commissaris is een onderzoeksrechter, hij zit geen zittingen voor.

Als de officier van justitie na afloop van de periode van inverzekeringstelling vindt dat een verdachte langer moet worden vastgehouden, dan wordt hij voorgeleid aan de rechter-commissaris. De rechter-commissaris verhoort de verdachte voordat hij een beslissing neemt.

De rechter-commissaris geeft ook toestemming aan de politie en de officier van justitie om bijzondere opsporingsmethoden te gebruiken, zoals het afluisteren van een telefoon. De rechter-commissaris kan ook zelf onderzoek (laten) verrichten om ervoor te zorgen dat de zittingsrechter alle informatie heeft om tot een vonnis te kunnen komen, bijvoorbeeld door het horen van getuigen.

Rechter(s) in een raadkamer

De raadkamer beslist over verzoeken die door de officier van justitie, verdachten of belanghebbenden worden ingediend. De raadkamer kan zowel enkelvoudig (één rechter) of meervoudig (drie rechters) zijn. Afhankelijk van het soort verzoek is de behandeling in de raadkamer openbaar of besloten.

Veel beslissingen van de raadkamer betreffen het voortzetten van de voorlopige hechtenis na de bewaring. De raadkamer beoordeelt verder onder meer verzoeken over de teruggave van in beslag genomen goederen (bijvoorbeeld rijbewijs) en verzoeken over vergoeding van de kosten voor een strafprocedure als er geen straf of maatregel is opgelegd.

Kinderrechter

De kinderrechter, ook wel jeugdrechter genoemd, is belast met het berechten van strafbare feiten gepleegd door personen tussen de 12 en 18 jaar oud. Soms behandelt de kinderrechter ook zaken van jongeren tot 23 jaar.

Als alleensprekende rechter mag de kinderrechter maximaal een jeugddetentie opleggen van zes maanden. Eist de officier een hogere jeugddetentie of de maatregel plaatsing in een inrichting voor jeugdigen, dan moet hij de zaak voorleggen aan de meervoudige kamer. Dan kijken drie rechters naar de zaak, waarbij minimaal één van hen een kinderrechter is. Deze zittingen vinden plaats achter gesloten deuren.

Als in een zaak een minderjarige verdachte wordt voorgeleid, treedt een kinderrechter op als rechter-commissaris. Als een minderjarige een economisch delict pleegt, wordt de strafzaak behandeld door een kinderrechter die daarin gespecialiseerd is.

Kantonrechter

De kantonrechter is bevoegd om te oordelen over strafprocedures voor overtredingen (zoals leerplichtzaken en verkeersovertredingen die niet vallen onder de Wet Mulder) en beroepsprocedures tegen Mulderbeschikkingen (verkeersboetes opgelegd door het Openbaar Ministerie). Ook als u 'in verzet gaat' tegen een strafbeschikking voor een overtreding die u is opgelegd, wordt uw zaak aan de kantonrechter voorgelegd.

Bij meerderjarige verdachten zijn de zittingen van de kantonrechter openbaar. Aan het einde van de zitting doet de kantonrechter meestal direct uitspraak.

Rechter(s) van de economische kamer

Economische strafzaken kunnen worden voorgelegd aan een enkelvoudige economische politierechter of een meervoudige economische kamer, afhankelijk van de zwaarte van het vergrijp. De economische rechter behandelt onder andere milieuzaken, zoals illegale lozingen van afval.

Voorbeelden van lichte vergrijpen die door de economische politierechter worden afgedaan zijn: overtredingen van de winkeltijdenwet, de warenwet of de regels voor het uitrijden van mest.

Voorbeelden van zwaardere economische strafzaken die voor de meervoudige economische kamer komen, zijn: het op grote schaal frauderen met aandelen of faillissementsfraude.

Rechters van de Blauwe kamer

Opsporingsambtenaren die worden vervolgd voor het gebruik van geweld in de rechtmatige uitoefening van hun functie, moeten verschijnen voor de rechters van de zogenoemde Blauwe kamer. Onder opsporingsambtenaren vallen onder andere politieagenten en boa’s. De zittingen van de Blauwe kamer zijn openbaar en vinden plaats bij de rechtbank Midden-Nederland op de locatie in Utrecht.

Rechters van militaire kamers

Een Nederlandse militair die wordt verdacht van het plegen van een misdrijf (waar ook ter wereld), dient bij vervolging te verschijnen voor de militaire kantonrechter, de militaire politierechter of de meervoudige militaire kamer van de rechtbank Gelderland, locatie Arnhem.

Rechters van de internationale rechtshulpkamer (IRK)

De IRK is een speciale meervoudige kamer met drie rechters, die beslist over de overlevering van verdachten en veroordeelden aan andere Europese landen die daar worden verdacht van het plegen van een strafbaar feit of zijn veroordeeld tot een gevangenisstraf.

De rechtbank Amsterdam is als enige rechtbank in Nederland bevoegd om zittingen van de IRK te behandelen. De zittingen van de IRK zijn openbaar.

Een uitspraak van de IRK vindt 14 dagen na de behandeling van de strafzaak plaats. De uitspraak is direct uitvoerbaar en er is geen hoger beroep mogelijk.

Zie ook: