U start de dagvaardingsprocedure door de andere partij op te roepen om voor de kantonrechter te verschijnen (dagvaarden). Deze oproep heet een dagvaarding. U bent de eiser.

Gerechtsdeurwaarder

Neem contact op met een gerechtsdeurwaarder, hij kan de dagvaarding schrijven, aan de andere partij uitreiken (betekenen) en naar de kantonrechter sturen.
Gerechtsdeurwaarder (kbvg.nl)

Inhoud dagvaarding

In de dagvaarding staat onder meer:

• de datum van de betekening
• uw voornamen, naam, adres en woon- of vestigingsplaats
• de voornamen, de naam en het kantooradres van de deurwaarder
• de naam en de woonplaats van de andere partij
• wat u wilt en waarom (eis en gronden)
• welke bewijzen u heeft voor uw standpunt
• locatie kantonrechter
• de datum en tijd van de zitting waarop de kantonrechter de zaak behandelt (rolzitting)
• naam en adres van uw eventuele advocaat of andere gemachtigde 

De deurwaarder ondertekent de dagvaarding.

Bewijsstukken

Maak kopieën van bewijsstukken die uw verhaal ondersteunen. Nummer deze en voeg ze bij. Bijvoorbeeld brieven of overeenkomsten. U kunt ook getuigen vragen hun verhaal op te schrijven (getuigenverklaring).

Na de dagvaarding

De andere partij krijgt nu de gelegenheid om op uw dagvaarding te reageren. Van die eventuele reactie ontvangt u bericht. Andere mededelingen over uw procedure en het verloop hiervan, ontvangt u vanzelf van de rechtbank.

Als ontvanger van de dagvaarding bent u de gedaagde.

Eens met de dagvaarding

Bent u het eens met de dagvaarding, erkent u de vordering? Neem dan zo snel mogelijk contact op met de eiser. Als u het voor de zittingsdatum samen eens wordt, kan de eiser besluiten de procedure in te trekken. U voorkomt daarmee dat u de proceskosten van de eiser moet betalen als deze gelijk krijgt.

Niet eens met de dagvaarding

Als u het niet eens bent met de dagvaarding, zijn er 3 mogelijkheden: u reageert schriftelijk, mondeling of u reageert niet.

Schriftelijk

U kunt de kantonrechter een brief sturen waarin u reageert op de inhoud van de dagvaarding. U geeft hierin ook aan welk bewijzen u heeft voor uw standpunt. Uw brief heet een conclusie van antwoord. Als u een brief stuurt, hoeft u niet naar de zitting te komen.
Schrijfhulp Reageren op een dagvaarding

Tegenvordering

Heeft u een eigen vordering op de partij die de rechtszaak is gestart (eiser)? U kunt deze tegenvordering in de conclusie van antwoord opnemen. Uw vordering heet dan een eis in reconventie. De eis in de dagvaarding is de eis in conventie.

Bewijsstukken

Maak kopieën van bewijsstukken die uw verhaal ondersteunen. Nummer deze en voeg ze bij. Bijvoorbeeld brieven of overeenkomsten. U kunt ook getuigen vragen hun verhaal op te schrijven (getuigenverklaring).

Brief opsturen

U stuurt uw brief met de bewijsstukken, in tweevoud, naar de rechtbank (team kanton, afdeling griffie). U kunt de stukken ook afgeven bij de centrale balie van de rechtbank. Het adres staat in de dagvaarding. De brief moet daar uiterlijk op de dag vóór de zitting binnen zijn. Tijdens de zitting kunt u de stukken ook zelf geven aan de rechter.

Uitstel

U kunt bij de rechtbank aangeven dat u graag inhoudelijk wilt reageren. U krijgt dan 4 weken de gelegenheid om te reageren. De brief met uw verzoek moet uiterlijk op de dag voor de zitting binnen zijn. Heeft u meer tijd nodig om uw reactie te schrijven, dan kunt u één keer 4 weken uitstel krijgen. U vraagt uitstel door de rechtbank een brief te sturen. De brief moet uiterlijk op de dag voor de zitting binnen zijn of u kunt tijdens de zitting om uitstel vragen. Meer uitstel is in beginsel niet mogelijk, tenzij sprake is van een van de volgende uitzonderingen.

• Eenstemmig verzoek

De rechtbank willigt een verzoek om uitstel in als het eenstemmig (in overleg met de wederpartij) is, tenzij dit zou leiden tot een onredelijke vertraging van het geding.

• Klemmende redenen

De rechtbank kan een schriftelijk, gemotiveerd verzoek om uitstel van één partij op grond van klemmende redenen inwilligen. Van klemmende redenen is sprake als zich (doorgaans onvoorziene) omstandigheden voordoen waardoor het redelijkerwijs niet mogelijk is om de proceshandeling binnen de gestelde termijn te verrichten. Een uitstelverzoek kan onder bijzondere omstandigheden worden toegewezen voor een kortere termijn dan verzocht.

Op de behandeling van zaken is het Landelijk procesreglement voor kantonzaken van toepassing:

• Landelijk procesreglement(zaken die zijn betekend ná 1 oktober 2019) (pdf, 245,5 KB)
• Landelijk procesreglement (zaken die zijn betekend vóór 1 oktober 2019) (pdf, 293,1 KB)

Hoe verder

Na de zitting krijgt u een brief van de rechtbank. Hierin staat hoe de procedure verder verloopt.

Mondeling

Wilt u liever mondeling reageren? Dan kunt u uw verhaal tijdens de zitting aan de kantonrechter vertellen. De datum van de zitting staat in de dagvaarding. Verzamel eventueel bewijsstukken ter ondersteuning van uw verhaal. Deze kunt u tijdens de zitting aan de rechter geven.

Geen reactie

Reageert u niet op de dagvaarding en komt u ook niet naar de zitting, dan doet de rechter 2 weken later toch uitspraak. Deze uitspraak heet een verstekvonnis. De rechter stelt dan meestal de eiser in het gelijk.

De zitting die in de dagvaarding wordt genoemd heet de rolzitting. Op deze zitting is er nog geen uitgebreide behandeling van uw zaak. De kantonrechter controleert of de dagvaarding goed is uitgebracht, bekijkt of de tegenpartij (gedaagde) heeft gereageerd en beslist hoe de procedure verder gaat.

Aanwezigen rolzitting

Voor de eiser is het niet nodig naar de rolzitting te komen. Heeft u als gedaagde op tijd schriftelijk gereageerd of om uitstel gevraagd? Dan hoeft u ook niet te komen. U komt wel naar de rolzitting als u:

• uw schriftelijke reactie wilt overhandigen aan de rechter
• tijdens de zitting 4 weken extra tijd wilt vragen voor uw schriftelijke reactie
• mondeling wil reageren op de dagvaarding

Gedaagde niet aanwezig

Bent u als gedaagde niet aanwezig op de rolzitting en heeft u ook niet, of niet op tijd, schriftelijk gereageerd? De rechter bepaalt direct dat hij uiterlijk 2 weken later uitspraak doet.

Verstekvonnis

U heeft verstek laten gaan en de uitspraak heet een verstekvonnis. De rechter stelt dan meestal de eiser in het gelijk. Hij veroordeelt u dan ook tot het betalen van de proceskosten van de eiser. Dit zijn het griffierecht, de kosten van de deurwaarder en eventueel de kosten van de advocaat.

Alsnog reageren

Na de zitting krijgt u een brief met de datum voor het verstekvonnis. Meldt u zich vóór die datum alsnog bij de rechtbank? Dan ‘zuivert’ u het verstek en wordt de procedure toch voortgezet. 

Gang van zaken

Tijdens de rolzitting worden alle zaken opgenoemd die op de agenda (rol) staan. Hoort u uw naam, dan roept u ‘ja’ en loopt u naar de rechter. U vertelt kort uw verhaal en overhandigt eventueel (kopieën van) bewijsstukken. Soms vraagt de rechter u uw verhaal toch op papier te zetten en dat op te sturen naar de rechtbank.

Openbaar

Op de rolzitting behandelt de rechter veel zaken achter elkaar. Er zijn dus ook andere mensen aanwezig. Bovendien is de zitting openbaar. Dit betekent dat iedereen de zitting mag bijwonen.
Zitting bijwonen

Verdere procedure

Doet de rechter niet direct einduitspraak, dan bepaalt hij hoe de procedure verder gaat: er volgt een schriftelijke ronde of een zitting.

Reactie eiser

Als eerste mag u als eiser reageren op de reactie (het verweer) van de gedaagde. Dit doet u door binnen 4 weken een brief te sturen aan de kantonrechter. Uw brief heet een conclusie van repliek. Heeft u meer tijd nodig, dan kunt u een brief met verzoek om uitstel sturen.

Reactie gedaagde

Als gedaagde kunt u in een brief aan de kantonrechter weer reageren op het stuk van eiser. Hiervoor heeft u 4 weken. Uw brief heet een conclusie van dupliek. Heeft u meer tijd nodig, dan kunt u een brief met verzoek om uitstel sturen.

Verdere procedure

Er zijn nu 3 mogelijkheden. De rechter:

• geeft een tussenvonnis waarin hij vraagt om extra bewijs (schriftelijk bewijs of het horen van getuigen of deskundigen)
• nodigt u en de tegenpartij uit voor een zitting
• doet einduitspraak (eindvonnis)

U ontvangt beiden een oproep voor de zitting. In die oproep staat wanneer en waar de zitting plaatsvindt. Schikt de datum u niet, dan kunt u contact opnemen met de griffie. Informatie hierover vindt u in de brief.

Schriftelijke informatie

Wilt u nieuwe schriftelijke informatie tijdens de zitting bespreken? Stuurt u deze stukken dan naar de kantonrechter en naar de tegenpartij. Dit moet minimaal 1 week voor de zitting binnen zijn.

Aanwezigen zitting

Het is niet verplicht om naar de zitting te komen, maar het wordt wel aangeraden. Als u niet verschijnt, kan dit er toe leiden dat de rechter in uw nadeel beslist.

Volmacht

Laat u zich op de zitting vertegenwoordigen door een juridisch adviseur of iemand anders die op de hoogte is van de zaak? Geef deze dan een schriftelijke volmacht mee.

Getuige

Tijdens de zitting worden gewoonlijk geen getuigen gehoord. De rechter beslist of hij getuigen wil horen en in welke fase van de procedure.
Getuige

Openbaar

De zitting is in beginsel openbaar. Dit betekent dat iedereen de zitting mag bijwonen. De rechter kan in bepaalde situaties beslissen dat de zitting (deels) achter gesloten deuren plaatsvindt.
Zitting bijwonen

Conflictoplossing

Tijdens de zitting onderzoekt de rechter met beide partijen welke oplossingsmethode in deze situatie het beste lijkt te passen: mediation, schikking of een uitspraak van de rechter.

Schikking

De rechter kan een voorlopig oordeel over de zaak geven. Hij vertelt hoe hij tegen de zaak aankijkt. Vaak stelt hij dan de partijen in de gelegenheid om samen tot een oplossing (schikking) te komen. Als beide partijen dat willen, onderbreekt de rechter daarvoor de zitting. Buiten de rechtszaal (‘op de gang’), probeert u er samen uit te komen.

Op de afgesproken tijd komt u weer terug in de rechtszaal. Heeft u samen een oplossing gevonden, dan wordt deze schikking op papier gezet, in een proces-verbaal. Beide partijen ondertekenen dit. Een kopie van het proces-verbaal krijgt u thuisgestuurd. De schikking is een bindende afspraak. Beide partijen moeten die afspraak nakomen.

Mediation naast rechtspraak

Een gerechtelijke procedure richt zich op de juridische aspecten van een conflict en gaat vaak alleen over het verleden. Met mediation zoekt u samen met de andere partij(en) naar een toekomstgerichte oplossing voor alle aspecten van het conflict. Soms is mediation sneller en goedkoper dan een juridische procedure. Daarom kijkt de rechter of uw zaak zich leent voor mediation. U kunt ook zelf aangeven dat u mediation wilt.
Mediation naast rechtspraak

Geen uitspraak

Een rechtszaak eindigt zonder uitspraak

• als de eiser de procedure intrekt
• als u via mediation een akkoord bereikt
• wanneer u een schikking treft

Heeft u een akkoord bereikt, dan kan de rechter de gemaakte afspraken eventueel ook vastleggen in een uitspraak.

Wel uitspraak

Aan het einde van de zitting zegt de rechter wanneer de uitspraak volgt (vonnis). Meestal is dat 4 weken na de zitting. Het vonnis krijgt u toegestuurd. Heeft u een advocaat of gemachtigde, dan ontvangt deze het vonnis.

Oordeel

Als de kantonrechter de vordering toewijst, staat in het vonnis waarom hij tot dat oordeel is gekomen. Ook als de kantonrechter de vordering afwijst, leest u in het vonnis wat daarvoor de reden is.

Kosten tegenpartij betalen

De rechter kan bepalen dat de verliezende partij (een gedeelte van) de proceskosten moet betalen die de andere partij heeft gemaakt. Dat zijn bijvoorbeeld het griffierecht, de kosten van de deurwaarder en eventueel de kosten van de advocaat. De rechter bepaalt de hoogte van het bedrag.
Kostenveroordeling

Verzet

Heeft de rechter een verstekvonnis uitgesproken omdat u als gedaagde niet reageerde in de procedure? U kunt in verzet tegen dit vonnis. Dit doet u door de oorspronkelijke eiser te dagvaarden voor dezelfde rechter. Dit moet u binnen 4 weken doen. In de verzetdagvaarding neemt u uw bezwaren op. Hierna behandelt de rechter de zaak alsnog inhoudelijk.

Hoger beroep

Bent u het niet eens met het vonnis van de kantonrechter en gaat uw zaak over een bedrag van meer dan € 1.750? U kunt in hoger beroep gaan. Dan legt u uw zaak voor een nieuwe behandeling voor aan het gerechtshof. Dit moet u binnen 3 maanden na de uitspraak doen. Een advocaat moet het hoger beroep instellen.
Hoger beroep

Cassatie

Bent u het daarna niet eens met de uitspraak van het gerechtshof, dan kunt u binnen 3 maanden in cassatie. Een cassatieberoep is een verzoek aan de Hoge Raad der Nederlanden om een eerdere uitspraak van een gerechtshof te vernietigen. Ook hiervoor heeft u een advocaat nodig.
Meer over cassatie