Om als meerderjarige erfgenaam een erfenis zuiver te aanvaarden, beneficiair te aanvaarden of te verwerpen legt u een verklaring af bij de griffie van de rechtbank. Het afleggen van een verklaring nalatenschap werkt als volgt. 

STAP 1: invullen verklaring nalatenschap

U vult het formulier Verklaring nalatenschap (meerderjarigen) in.
Instructies:  

Het pdf-formulier digitaal invullen:

1. Download formulier Verklaring nalatenschap (meerderjarigen) (pdf, 623,8 KB) en sla het op uw computer op.
2. Open het formulier vanaf uw computer in Acrobat Reader.
3. Vul het formulier in en sla het weer op uw computer op.
4. Print het ingevulde formulier uit.
5. Onderteken het formulier.

Het pdf-formulier handmatig invullen:

1. Open het formulier Verklaring nalatenschap (meerderjarigen) (pdf, 623,8 KB)
2. Print het formulier uit.
3. Vul het formulier met de hand in. Gebruik een zwarte of blauwe pen.
4. Onderteken het formulier.

STAP 2: welke documenten heeft de rechtbank nodig?

• het ingevulde en ondertekende PDF-formulier Verklaring nalatenschap (meerderjarige erfgenaam), zie instructies hierboven.
• een kopie van de overlijdensakte
• een kopie van een geldig legitimatiebewijs

STAP 3: alle documenten indienen bij de rechtbank

U stuurt alle documenten naar de rechtbank van de laatste woonplaats van de overledene. Of u geeft de documenten persoonlijk af bij de informatiebalie.

> contactgegevens rechtbanken
> lees meer over de kosten

STAP 4:  ontvangst akte nalatenschap

Heeft u uw verklaring afgelegd bij de griffie of per post naar de rechtbank gestuurd? Dan krijgt u binnen enkele weken een zogenaamde 'akte nalatenschap' thuisgestuurd. Als uw notaris de verklaring heeft geregeld, ontvangt uw notaris de akte nalatenschap.

STAP 5: inschrijving boedelregister

De rechtbank (sector kanton) schrijft de beneficiaire aanvaarding of de verwerping van de erfenis bij in het boedelregister. Elke rechtbank heeft een eigen boedelregister. Ieder register is openbaar. Hoe u het boedelregister kunt inzien verschilt per rechtbank.

Bent u met meerdere erfgenamen? En wilt u allemaal dezelfde nalatenschap zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen? Dan kan een van u dat namens alle erfgenamen doen. Let op: alle erfgenamen moeten wel meerderjarig zijn.

Maken niet alle erfgenamen dezelfde keuze? Dan kan een erfgenaam die wil aanvaarden, dit doen namens de erfgenamen die ook willen aanvaarden. En een erfgenaam die wil verwerpen, doet dit dan namens de erfgenamen die hier ook voor kiezen.

STAP 1: schriftelijke volmachten van alle erfgenamen

Een erfgenaam die zuiver aanvaardt, beneficiair aanvaardt of verwerpt namens andere erfgenamen, heeft hiervoor toestemming nodig van de andere erfgenamen. Elke andere erfgenaam moet hiervoor een schriftelijke verklaring opstellen. Dit heet een volmacht. Er zijn geen wettelijke eisen voor de schriftelijke volmacht. Het is voldoende als de erfgenaam in de volmacht opneemt:

• zijn persoons- en contactgegevens
• de persoonsgegevens van de erfgenaam die hij machtigt
• de persoonsgegevens van de overledene
• dat hij ervoor kiest de erfenis zuiver te aanvaarden, beneficiair te aanvaarden of te verwerpen
• de datum en zijn handtekening
• een kopie van zijn legitimatiebewijs

De erfgenamen kunnen ook naar een professional (bijvoorbeeld een notaris) gaan om de volmachten op te laten stellen.

STAP 2: invullen verklaring nalatenschap

De erfgenaam die de erfenis namens alle erfgenamen zuiver aanvaardt, beneficiair aanvaardt of verwerpt, vult het formulier Verklaring nalatenschap (meerderjarigen) in.

Het pdf-formulier digitaal invullen:

1. Download het formulier Verklaring nalatenschap (meerderjarigen) (pdf, 623,8 KB) en sla het op uw computer op.
2. Open het formulier vanaf uw computer in Acrobat Reader.
3. Vul het formulier in en sla het weer op uw computer op.
4. Print het ingevulde formulier uit.
5. Onderteken het formulier.

 
Het pdf-formulier handmatig invullen:

1. Open het formulier Verklaring nalatenschap (meerderjarigen) (pdf, 623,8 KB).
2. Print het formulier uit.
3. Vul het formulier met de hand in. Gebruik een zwarte of blauwe pen.
4. Onderteken het formulier.

STAP 3: welke documenten heeft de rechtbank nodig?

• het ingevulde en ondertekende PDF-formulier Verklaring nalatenschap (meerderjarige erfgenaam), zie instructies hierboven
• volmachten van de erfgenamen, zie instructies hierboven
• een kopie van de overlijdensakte
• een kopie van een geldig legitimatiebewijs van alle erfgenamen

STAP 4: alle documenten indienen bij de rechtbank

De erfgenaam die de erfenis namens alle erfgenamen zuiver aanvaardt, beneficiair aanvaardt of verwerpt, stuurt alle documenten naar de rechtbank van de laatste woonplaats van de overledene. Of geeft de documenten persoonlijk af bij de informatiebalie.

> contactgegevens rechtbanken
> lees meer over de kosten

STAP 5: ontvangst akte nalatenschap

Als alle erfgenamen de erfenis zuiver hebben aanvaard, beneficiair hebben aanvaard of hebben verworpen, maakt de rechtbank 1 zogenaamde 'akte nalatenschap' op. U bent maar 1 keer griffierecht verschuldigd.

Als niet alle erfgenamen dezelfde keuze hebben gemaakt en er meerdere verklaringen nalatenschap zijn ingediend bij de rechtbank, maakt de rechtbank meerdere aktes nalatenschap op. De erfgenamen zijn in dit geval meerdere keren griffierecht verschuldigd.

De erfgenaam die de erfenis namens alle erfgenamen zuiver of beneficiair heeft aanvaard of verworpen, krijgt de akte binnen enkele weken thuisgestuurd. Als een notaris de verklaring(en) heeft geregeld, ontvangt de notaris de akte nalatenschap.

STAP 6: inschrijving boedelregister

De beneficiaire aanvaarding of verwerping van de erfenis wordt ingeschreven in het boedelregister. Elke rechtbank heeft een eigen boedelregister. Ieder register is openbaar. Hoe u het boedelregister kunt inzien verschilt per rechtbank.

Aanvaarden

Als de minderjarige de erfenis niet binnen drie maanden heeft verworpen, volgt uit de wet dat hij de erfenis automatisch beneficiair heeft aanvaard. Toestemming van de kantonrechter is niet nodig en er hoeft geen formulier ingevuld te worden.
Let op: indien er geen formulier is ingevuld, volgt er ook geen registratie in het boedelregister. Is dit wel gewenst? Volg de stappen 4 tot en met 8 zoals hieronder vermeld.

Verwerpen 

Bent u een ouder met gezag over uw kind en wilt u namens uw minderjarige kind een nalatenschap verwerpen? Dan heeft u toestemming nodig van de kantonrechter, een zogenoemde rechterlijke machtiging.

De kantonrechter beoordeelt of het verwerpen van de nalatenschap in het belang is van de minderjarige. De kantonrechter acht het verwerpen van de nalatenschap in ieder geval in het belang van de minderjarige als de nalatenschap negatief is.

Het verwerpen van een erfenis namens een minderjarig kind regelt u als volgt. 
 

STAP 1: invullen verzoek machtiging verwerping

U vult het formulier Verzoek machtiging verwerping in. Als er sprake is van gezamenlijk gezag, moeten beide ouders (ongeacht hun nationaliteit) het verzoek ondertekenen. Ook als zij gescheiden leven.

Het pdf-formulier digitaal invullen:

1. Download het formulier Verzoek machtiging verwerping (pdf, 611,7 KB) en sla het op uw computer op.
2. Open het formulier vanaf uw computer in Acrobat Reader.
3. Vul het formulier in en sla het weer op uw computer op.
4. Print het ingevulde formulier uit.
5. Onderteken het formulier.

Het pdf-formulier handmatig invullen:

1. Open formulier  het formulier Verzoek machtiging verwerping (pdf, 611,7 KB).
2. Print het formulier uit.
3. Vul het formulier met de hand in. Gebruik een zwarte of blauwe pen.
4. Onderteken het formulier.

STAP 2: formulier met bewijsstukken naar de rechtbank sturen

Naast het ingevulde en ondertekende formulier, stuurt u de volgende informatie naar de rechtbank van de woonplaats van de minderjarige. Of u geeft de stukken persoonlijk af bij de informatiebalie:

• naam- en adresgegevens van de overledene
  
• naam- en adresgegevens van het minderjarige kind / de minderjarige kinderen
• kopieën van een geldig legitimatiebewijs van uzelf en van uw minderjarige kind(eren)
• bewijzen/document waaruit blijkt dat de nalatenschap negatief is, of:
• bewijzen/documenten die de omvang van de nalatenschap aantonen én een onderbouwing waarom u de nalatenschap vanwege een ander dan financieel belang van de minderjarige wilt verwerpen of beneficiair aanvaarden.
  

>contactgegevens rechtbanken

STAP 3: ontvangst beslissing kantonrechter

Binnen een aantal weken ontvangt u de beslissing van de kantonrechter. Alleen als de kantonrechter toestemming geeft voor het verwerpen van de erfenis, kunt u verder met stap 4. Doet u dit binnen 2 maanden na de toestemming.

Geeft de kantonrechter geen toestemming, dan is verwerpen niet mogelijk. Dan volgt uit de wet dat de minderjarige de erfenis beneficiair aanvaardt.

STAP 4: invullen verklaring nalatenschap minderjarige

U vult het formulier Verklaring nalatenschap (minderjarige/bewind/curatele/Wsnp) in.

Het pdf-formulier digitaal invullen:

1. Download het formulier Verklaring nalatenschap (minderjarige/bewind/curatele/Wsnp) (pdf, 613,8 KB) en sla het op uw computer op.
2. Open het formulier vanaf uw computer in Acrobat Reader.
3. Vul het formulier in en sla het weer op uw computer op.
4. Print het ingevulde formulier uit.
5. Onderteken het formulier.

 
Het pdf-formulier handmatig invullen:

1. Open het formulier Verklaring nalatenschap (minderjarige/bewind/curatele/Wsnp) (pdf, 613,8 KB) .
2. Print het formulier uit.
3. Vul het formulier met de hand in. Gebruik een zwarte of blauwe pen.
4. Onderteken het formulier.

STAP 5: welke documenten stuurt u naar de rechtbank?

• het ingevulde en ondertekende PDF-formulier Verklaring nalatenschap minderjarige erfgenaam, zie instructies hierboven
• de toestemming (machtiging) van de kantonrechter op uw verzoek om de nalatenschap namens een minderjarige te verwerpen
• een kopie van de overlijdensakte
• een kopie van een geldig legitimatiebewijs van uzelf en uw kind(eren)

STAP 6: alle documenten indienen bij de rechtbank

U stuurt alle documenten naar de rechtbank van de laatste woonplaats van de overledene. Of geeft de documenten persoonlijk af bij de informatiebalie.

>contactgegevens rechtbanken
>lees meer over de kosten 
 
 

STAP 7:  ontvangst akte nalatenschap

Heeft u de verklaring ingeleverd bij de griffie of per post naar de rechtbank gestuurd? Dan krijgt u binnen enkele weken een zogenaamde 'akte nalatenschap' thuisgestuurd. Als uw notaris de verklaring heeft geregeld, ontvangt uw notaris de akte nalatenschap.

STAP 8: inschrijving boedelregister

De beneficiaire aanvaarding of verwerping van de erfenis wordt ingeschreven in het boedelregister. Elke rechtbank heeft een eigen boedelregister. Ieder register is openbaar. Hoe u het boedelregister kunt inzien verschilt per rechtbank.  

Aanvaarden

Voor het beneficiair aanvaarden gelden de reguliere regels: u downloadt het formulier Verklaring nalatenschap (minderjarige/bewind/curatele/Wsnp) (pdf, 613,8 KB) en vult het in volgens de uitleg vanaf stap 3 hieronder. U heeft geen toestemming van de kantonrechter of de rechter-commissaris nodig.

Verwerpen

Voor het verwerpen van een erfenis heeft u de hulp van uw curator of bewindvoerder nodig. Hij vraagt toestemming aan de kantonrechter met een machtigingsverzoek. De kantonrechter beoordeelt wat voor u het beste is.

Uw curator of bewindvoerder kan het machtigingsverzoek als volgt maken en indienen.

Heeft u een particuliere curator of bewindvoerder?

Uw particuliere curator of bewindvoerder kan het machtigingsverzoek op 2 manieren maken en indienen:

• digitaal via Mijn CBM als uw particuliere curator of bewindvoerder daarvan gebruik maakt (het machtigingsverzoek heet 'Verwerping nalatenschap'); uw particuliere curator of bewindvoerder logt in met de eigen DigiD, niet met uw DigiD, of
• per post: maak een brief (verzoekschrift) en zet daarin:

STAP 1: invullen verzoek machtiging verwerping

De bewindvoerder of curator vult het formulier Verzoek machtiging verwerping (pdf, 611,7 KB) in en stuurt het naar de rechtbank in uw woonplaats.
> contactgegevens rechtbanken

STAP 2: ontvangst beslissing kantonrechter

Binnen een aantal weken ontvangt uw curator/bewindvoerder de beslissing van de kantonrechter. De kantonrechter moet toestemming geven voor het verwerpen van de erfenis. Alleen dan kan uw bewindvoerder of curator verder met stap 3.

Geeft de kantonrechter geen toestemming, dan is verwerpen niet mogelijk. Dan volgt uit de wet dat u de erfenis beneficiair aanvaardt.

STAP 3: invullen verklaring nalatenschap erfgenaam onder bewind of curatele gesteld

Uw bewindvoerder of curator vult het formulier Verklaring nalatenschap (minderjarige/bewind/curatele/Wsnp) (pdf, 613,8 KB) in.

STAP 4: welke documenten stuurt uw bewindvoerder / curator naar de rechtbank?

• het ingevulde en ondertekende PDF-formulier Verklaring nalatenschap (minderjarige/bewind/curatele/Wsnp) (pdf, 613,8 KB) 
• de toestemming (machtiging) van de kantonrechter
• een kopie van de overlijdensakte
• een kopie van een geldig legitimatiebewijs van uzelf en van de curator/bewindvoerder
  

STAP 5: alle documenten indienen bij de rechtbank

Uw curator/bewindvoerder stuurt alle documenten naar de rechtbank van de laatste woonplaats van de overledene.  

> contactgegevens rechtbanken
 

STAP 6:  ontvangst akte nalatenschap

Heeft uw curator/bewindvoerder uw verklaring ingediend bij de rechtbank? Dan krijgt uw bewindvoerder / curator binnen enkele weken een zogenaamde 'akte nalatenschap' toegestuurd.
 

STAP 7: inschrijving boedelregister

De rechtbank (sector kanton) schrijft de beneficiaire aanvaarding of verwerping van de erfenis bij in het boedelregister. Elke rechtbank heeft een eigen boedelregister. Ieder register is openbaar. Hoe u het boedelregister kunt inzien verschilt per rechtbank.

Heeft u een professionele curator of bewindvoerder?

Uw professionele curator of bewindvoerder kan het verzoek:

• digitaal bij de rechter indienen, of
• per post zoals hierboven beschreven voor de particuliere curator of bewindvoerder.

Zit u in de Wsnp (Wet schuldsanering natuurlijke personen), dan kunt u op de volgende manier een erfenis aanvaarden of verwerpen.

Aanvaarden

Voor het beneficiair aanvaarden gelden de reguliere regels: u downloadt het formulier Verklaring nalatenschap (minderjarige/bewind/curatele/Wsnp)  (pdf, 613,8 KB) en vult het in volgens de uitleg vanaf stap 3 hieronder. U heeft geen toestemming van de kantonrechter of de rechter-commissaris nodig.

Verwerpen 

Voor het verwerpen van een erfenis heeft u de hulp van uw Wsnp-bewindvoerder nodig. Hij vraagt toestemming aan de rechter-commissaris met een machtigingsverzoek. De rechter-commissaris beoordeelt wat voor u het beste is.
 

STAP 1: invullen verzoek machtiging verwerping

De Wsnp-bewindvoerder vult het formulier Verzoek machtiging verwerping (pdf, 600 KB) in en stuurt het naar de rechter-commissaris in uw woonplaats.
> contactgegevens rechtbanken

STAP 2: ontvangst beslissing rechter-commissaris

Binnen een aantal weken ontvangt uw Wsnp-bewindvoerder de beslissing van de rechter-commissaris. Alleen als de rechter-commissaris toestemming geeft voor het verwerpen van de erfenis, kan uw Wsnp-bewindvoerder verder met stap 3.

Geeft de rechter-commissaris geen toestemming, dan is verwerpen niet mogelijk en volgt uit de wet dat u de erfenis beneficiair aanvaardt.

STAP 3: invullen verklaring nalatenschap erfgenaam in Wsnp-traject

Uw Wsnp-bewindvoerder vult het formulier Verklaring nalatenschap (minderjarige/bewind/curatele/Wsnp) (pdf, 613,8 KB) in.

STAP 4: welke documenten stuurt uw Wsnp-bewindvoerder naar de rechtbank?

• het ingevulde en ondertekende PDF-formulier Verklaring nalatenschap (minderjarige/bewind/curatele/Wsnp) (pdf, 613,8 KB)
• de toestemming (machtiging) van de rechter-commissaris
• een kopie van de overlijdensakte
• een kopie van een geldig legitimatiebewijs van uzelf en van de Wsnp-bewindvoerder

STAP 5: alle documenten indienen bij de rechtbank

Uw Wsnp-bewindvoerder stuurt alle documenten naar de rechtbank van de laatste woonplaats van de overledene.  
> contactgegevens rechtbanken
 

STAP 6: ontvangst akte nalatenschap

Heeft uw Wsnp-bewindvoerder uw verklaring ingediend bij de rechtbank? Dan krijgt uw Wsnp-bewindvoerder binnen enkele weken een zogenaamde 'akte nalatenschap' toegestuurd.
 

STAP 7: inschrijving boedelregister

De rechtbank (sector kanton) schrijft de beneficiaire aanvaarding of verwerping van de erfenis bij in het boedelregister. Elke rechtbank heeft een eigen boedelregister. Ieder register is openbaar. Hoe u het boedelregister kunt inzien verschilt per rechtbank.

Woonde de overledene in het buitenland? Dan moet u de erfenis meestal zowel in Nederland als in het buitenland aanvaarden of verwerpen.

In Nederland doet u dit via de gebruikelijke weg door een verklaring nalatenschap af te leggen bij de rechtbank. Voor meer informatie kiest u in deze beschrijving de optie die voor u van toepassing is (zie de uitklapvelden hierboven). In de beschrijving treft u ook de formulieren aan die u nodig heeft om de erfenis te aanvaarden of verwerpen. Mogelijk moet u documenten laten vertalen om in het buitenland te gebruiken.

Hoe het aanvaarden of verwerpen in het buitenland werkt, hangt af van het land waar de overledene woonde. Meer informatie kunt u opvragen bij het consulaat van het betreffende land.

Buitenlandse erfenis binnen EU

Als het gaat om de afwikkeling van een buitenlandse erfenis binnen de Europese Unie (rijksoverheid.nl), dan legt u de verklaring af bij de rechtbank van de woonplaats van de erfgenaam. Met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Denemarken. Voor die landen gelden dezelfde regels als de landen buiten de EU.

Buitenlandse erfenis buiten EU

U legt de verklaring af bij de bevoegde autoriteit in het land van de laatste woonplaats van de overledene. Tenzij de nalatenschap Nederlands vermogen bevat. Dan kunt u een verklaring afleggen bij de rechtbank Den Haag.

Persoonlijk of schriftelijk verklaring afleggen

U kunt de documenten persoonlijk afgeven bij de griffie van de betreffende rechtbank. U kunt de verklaring ook opsturen naar de rechtbank.

• Werkgebieden rechtbanken