Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) is het eerdere vonnis van januari 2024 van de voorzieningenrechter over het maximum aantal asielzoekers op de opvanglocatie Ter Apel, op enkele dagen na, niet nagekomen. De dwangsom die de voorzieningenrechter in Groningen het COA oplegde is inmiddels uitgewerkt omdat die het maximumbedrag (1,5 miljoen euro) heeft bereikt.  Ook na het volledig verbeurd raken van de dwangsom ligt de bezetting van de opvanglocatie in Ter Apel structureel enkele honderden mensen boven het toegestane maximum van 2 duizend asielzoekers. Het gaat daarbij niet uitsluitend om het aantal asielzoekers dat 's nachts in Ter Apel overnacht. In de bestuursovereenkomst die met het COA werd gesloten, wordt immers niet gesproken over 'slapen' maar over 'opvangen.' Het COA heeft een moeilijke opgave, maar geen onmogelijke opgave. Het COA opereert bijvoorbeeld niet adequaat als andere gemeenten willen meewerken bij het inrichten van opvangcentra of noodopvangvoorzieningen. De rechtbank zou het COA opnieuw een dwangsom moeten opleggen, maar wel een hogere. 

De gemeente rekent ten onrechte asielzoekers die alleen overdag gedurende een deel van de dag in het opvangcentrum aanwezig zijn mee in de maximaal toegestane bezetting van 2 duizend mensen. De asielzoekers die in de avond met een bus naar een noodopvanglocatie in bijvoorbeeld Beilen worden vervoerd, tellen niet mee voor de bezetting in Ter Apel. Het ging de gemeente en het COA altijd om het aantal bezette bedden. Maar belangrijker is dat het COA niet meer kan doen dan het nu al doet om het aantal asielzoekers te beperken tot maximaal 2 duizend. Het COA wordt gehinderd door tal van externe factoren, zoals de landelijke woningnood waardoor statushouders niet voldoende doorstromen uit de opvang. De voorzieningenrechter heeft in het vorige kort geding ten onrechte overwogen en meegewogen dat het Rijk de crisis in de opvang zelf heeft gecreëerd en in stand gehouden en dat die crisis nu aan het COA moet worden toegeschreven.