U en de gedaagde krijgen een uitnodiging voor de zitting. In die oproep staat wanneer en waar de zitting plaatsvindt. Schikt de datum u niet, dan kunt u contact opnemen met de griffie. Informatie hierover vindt u in de brief.

Schriftelijke informatie

Wilt u nieuwe schriftelijke informatie tijdens de zitting bespreken? U stuurt deze stukken dan naar de rechter en naar de tegenpartij. De stukken moeten minimaal 2 weken voor de zitting binnen zijn.

Aanwezigen zitting

Het is niet verplicht om naar de zitting te komen. Als u niet verschijnt, kan dit ertoe leiden dat de rechter in uw nadeel beslist. Als u komt, kunt u eventuele vragen van de rechter beantwoorden.

Getuige

Tijdens de zitting worden gewoonlijk geen getuigen gehoord. De rechter beslist of hij getuigen wil horen en in welke fase van de procedure.

Openbaar

De zitting is in principe openbaar. Dit betekent dat iedereen de zitting mag bijwonen. De rechter kan in bepaalde situaties beslissen dat de zitting (deels) achter gesloten deuren plaatsvindt.

Conflictoplossing

Tijdens de zitting onderzoekt de rechter met u en de gedaagde welke oplossingsmethode in deze situatie het beste lijkt te passen: mediation, schikking of een uitspraak van de rechter.

Schikking

De rechter kan een voorlopig oordeel over de zaak geven. Hij vertelt hoe hij tegen de zaak aankijkt. Vaak stelt hij dan de eiser en de gedaagde in de gelegenheid om samen tot een oplossing (schikking) te komen. Als u dat beiden wilt, onderbreekt de rechter daarvoor de zitting. Buiten de rechtszaal (‘op de gang’), probeert u er samen uit te komen. Op de afgesproken tijd komt u weer terug in de rechtszaal. Heeft u samen een oplossing gevonden, dan wordt deze schikking op papier gezet, in een proces-verbaal. U en de gedaagde ondertekenen dit. Een kopie van het proces-verbaal krijgt u thuisgestuurd. De schikking is een bindende afspraak. U en de gedaagde moeten die afspraak nakomen.

Mediation naast rechtspraak

Een gerechtelijke procedure richt zich op de juridische aspecten van een conflict. Met mediation zoekt u samen met de gedaagde naar een oplossing voor alle aspecten van het conflict. Daarom kijkt de rechter of uw zaak zich leent voor mediation. U kunt ook zelf aangeven dat u mediation wilt.

Reactie eiser

Als eerste mag u als eiser reageren op de reactie (de conclusie van antwoord) van de gedaagde. Uw advocaat doet dit door een brief te sturen aan de rechter. Deze brief heet een conclusie van repliek. De termijn voor het indienen van een conclusie van repliek is 6 weken, tenzij er een inhoudelijk tussenvonnis is gewezen dan wordt de termijn verkort naar 4 weken. Heeft u meer tijd nodig, dan kan uw advocaat in het procesreglement opzoeken of dat mogelijk is.

Reactie gedaagde

De gedaagde kan in een brief aan de rechter weer reageren op uw stuk. Deze brief heet een conclusie van dupliek. De termijn voor het indienen van een conclusie van dupliek is 6 weken, tenzij er een inhoudelijk tussenvonnis is gewezen dan wordt de termijn verkort naar 4 weken. Heeft de gedaagde meer tijd nodig, dan kan de advocaat in het procesreglement opzoeken of dat mogelijk is.

Verdere procedure

Er zijn nu 3 mogelijkheden. De rechter:

• geeft een tussenvonnis waarin hij vraagt om extra bewijs (schriftelijk bewijs of het horen van getuigen of deskundigen)
• nodigt u en de gedaagde alsnog uit voor een zitting
• doet einduitspraak (eindvonnis)
  

Geen uitspraak

Een rechtszaak eindigt zonder uitspraak

• als u de procedure intrekt
• als u via mediation een akkoord bereikt
  
• wanneer u een schikking treft

Heeft u een akkoord bereikt, dan kan de rechter de gemaakte afspraken eventueel ook vastleggen in een uitspraak.

Wel uitspraak

Aan het einde van de zitting zegt de rechter wanneer de uitspraak volgt (vonnis). Meestal is dat 6 weken na de zitting. Uw advocaat krijgt het vonnis toegestuurd. 

Oordeel

Als de rechter de vordering toewijst, staat in het vonnis waarom hij tot dat oordeel is gekomen. Ook als de rechter de vordering afwijst, leest u in het vonnis wat daarvoor de reden is.

Kosten tegenpartij betalen

De rechter kan bepalen dat de verliezende partij (een gedeelte van) de proceskosten moet betalen die de andere partij heeft gemaakt. Dat zijn bijvoorbeeld de kosten van een advocaat, als de winnende partij die had ingeschakeld. De rechter bepaalt de hoogte van het bedrag. Dit heet een kostenveroordeling.

Verzet

Heeft de rechter een verstekvonnis uitgesproken omdat de gedaagde niet reageerde in de procedure? De gedaagde kan in verzet tegen dit vonnis. Dit doet hij door u te dagvaarden voor dezelfde rechter. Dit moet de gedaagde binnen 4 weken doen. In de verzetdagvaarding neemt hij zijn bezwaren op. Hierna behandelt de rechter de zaak alsnog inhoudelijk.

Hoger beroep

Als u het niet eens bent met het vonnis van de rechter, kunt u in hoger beroep gaan. Dan legt u uw zaak voor een nieuwe behandeling voor aan het gerechtshof. Dit moet u binnen 3 maanden na de uitspraak doen. Ook de gedaagde mag in hoger beroep gaan. Een advocaat moet het hoger beroep instellen.

Cassatie

Bent u het daarna niet eens met de uitspraak van het gerechtshof, dan kunt u binnen 3 maanden in cassatie. Een cassatieberoep is een verzoek aan de Hoge Raad der Nederlanden om een eerdere uitspraak van een gerechtshof te vernietigen. U heeft hiervoor een advocaat nodig. Ook de gedaagde mag in cassatie.