De officier van justitie onderbouwt in zijn ontnemingsvordering dat de waarde van uw vermogen is toegenomen als gevolg van het strafbare feit. 

Schade of nadeel aan een ander 

Soms gaat het om voordeel uit een strafbaar feit waar een ander schade door heeft geleden. Deze persoon kan als benadeelde of slachtoffer die schade op u verhalen. Heeft u al schade aan slachtoffers of benadeelden vergoed? Dan trekt de rechter die bedragen af van het te ontnemen voordeel.

Oproep 

Als de vordering niet wordt behandeld tijdens de inhoudelijke behandeling van de strafzaak, ontvangt u een oproep van de officier van justitie voor een aparte zitting. Hierin staat waar en wanneer de rechter de vordering tijdens een zitting behandelt. Ook staat hierin de ontnemingsvordering beschreven. 

U ontvangt de oproep op het adres waar u staat ingeschreven of verblijft (bijvoorbeeld thuis, op het politiebureau of in het huis van bewaring).

Dagvaarding en oproep

De rechter kan de vordering ook tegelijkertijd met het strafbare feit behandelen. U ontvangt dan naast de dagvaarding voor het strafbare feit ook een oproep voor de behandeling van de vordering. 

Welke rechter? 

Uw zaak wordt behandeld door de politierechter (1 rechter) of de meervoudige kamer (3 rechters). Dit hangt af van hoe zwaar het strafbare feit is en hoe ingewikkeld de vordering. In de oproep staat welk soort rechter uw zaak behandelt.

Als u niet aanwezig kunt zijn op de zitting, kunt u of uw advocaat om uitstel vragen bij de griffie van de rechtbank. U moet hier wel een goede reden voor hebben, bijvoorbeeld ziekte. Vraag het uitstel zo snel mogelijk aan. 

Protocol 

De rechtbanken en gerechtshoven hebben met elkaar een aanhoudingenprotocol ontwikkeld. Daarin staat waarmee de rechter rekening houdt als u een verzoek om uitstel van de zitting doet. 

• Landelijk aanhoudingenprotocol

Bericht over wel/geen uitstel 

De rechter beslist in principe pas tijdens de zitting zelf over het uitstel. Soms beslist hij hier al eerder over. U of uw advocaat ontvangen in dat geval bericht. U kunt ook zelf informeren bij de griffie van de rechtbank. De rechter is niet verplicht om de zitting uit te stellen. Hij kan uw zaak ook behandelen zonder dat u er bent. 

• Adressen rechtbanken
  

Gaat het om een ingewikkelde vordering? Dan is vaak meer onderzoek nodig. De rechter bepaalt tijdens een eerste zitting of er schriftelijke rondes nodig zijn. 

Schriftelijke rondes 

In de eerste ronde stuurt de officier zijn ontnemingsrapportage en de vordering. In de rapportage staat alle informatie over het onderzoek naar het wederrechtelijk verkregen voordeel. U of uw advocaat kan hierop reageren. Daarna volgt een tweede schriftelijke ronde, waarin officier van justitie en u of uw advocaat op elkaar kunnen reageren. U krijgt elke keer een aantal weken de tijd om per brief op elkaar te reageren. 

Schikking 

Het is mogelijk dat het OM en u tot een schikking komen na de schriftelijke rondes. U heeft dan afspraken kunnen maken over het bedrag dat u moet betalen. Dan is er geen volgende zitting meer nodig. Schikken is mogelijk totdat het onderzoek tijdens een zitting is gesloten. 

Tweede oproep

Als het OM en u niet tot een schikking komen, ontvangt u na de schriftelijke rondes een oproep voor de volgende zitting. In de oproep staat waar en wanneer de rechter de ontnemingsvordering inhoudelijk behandelt.

U bent niet verplicht om naar de zitting te komen. Komt u wel, dan kunt u de vragen van de rechter beantwoorden. Ook krijgt u de gelegenheid om een mondelinge toelichting te geven. Komt u niet, dan kunt u de verdediging aan uw advocaat overlaten. Hiervoor moet u uw advocaat machtigen. 

Verstek 

Als u niet verschijnt, niet reageert op de dagvaarding en ook niet uw advocaat machtigt, kan de rechter uw zaak zonder u (bij verstek) behandelen. U kunt wel een brief schrijven om uw mening aan de rechter te laten weten. De rechter kan u alsnog verplichten om te verschijnen. 

Getuigen 

Als er getuigen zijn, staan die in de oproep genoemd. Vaak ondervraagt (hoort) de rechter-commissaris getuigen al voor de zitting. Ze hoeven dan niet op de zitting te getuigen. In bepaalde gevallen kan de rechter ook getuigen die u meebrengt ondervragen. 

• Meer over getuigen

Deskundigen 

De rechter-commissaris kan deskundigen al voor de zitting ondervragen, maar meestal wil de rechter zelf nog aanvullende vragen stellen. Een deskundige zal dan alsnog op de zitting verschijnen. In bepaalde gevallen kan de rechter ook deskundigen die u meebrengt ondervragen.

• Meer over deskundigen

Tolk 

Spreekt of begrijpt u niet goed Nederlands? Of bent u doof of slechthorend? Dan kunt u hulp krijgen van een tolk. De officier van justitie of de rechter regelt dit voor u. U hoeft niet voor de tolk te betalen. U of uw advocaat moet bij voorkeur ruim voor de zittingsdatum aangeven dat u gebruik wilt maken van een tolk. 

Openbaar 

De zitting is in principe openbaar. U mag bijvoorbeeld familieleden of vrienden meenemen. Ook journalisten en andere belangstellenden hebben vrije toegang. 

Leeftijdsbeperking 

Iedereen ouder dan 12 jaar mag openbare zittingen van de strafrechter bijwonen. De voorzitter van de rechtbank kan aan iemand tot 18 jaar de toegang weigeren. Bijvoorbeeld als hij dingen zal bespreken die te heftig zijn voor jonge mensen. 

Achter gesloten deuren 

Soms vindt de zitting achter gesloten deuren plaats. Dan hebben anderen geen toegang tot de zitting. Dit heeft meestal te maken met kwetsbaarheid en privacy. Bijvoorbeeld als u als verdachte jonger dan 18 jaar bent. De uitspraak is altijd in het openbaar, ook als de behandeling plaatsvond achter gesloten deuren.

Inhoudelijke behandeling 

Tijdens de zitting moet de rechter 2 dingen bepalen: 

• Schatten hoe groot uw wederrechtelijk verkregen voordeel is, dus hoeveel financieel voordeel u heeft gehad van het plegen van het strafbare feit. De rechter mag dit schatten op basis van wettige (door de wet toegestaan) bewijsmiddelen. 
• Vaststellen hoeveel u moet gaan betalen. Daarbij kan de rechter rekening houden met bijzondere omstandigheden. 

Hoe wordt het voordeel berekend? 

De politierechter of meervoudige kamer bepaalt de hoogte van het door u te betalen bedrag. 

Direct mondeling uitspraak

De politierechter doet meestal direct mondeling uitspraak. 

Binnen 6 weken schriftelijk uitspraak 

Bij meer ingewikkelde ontnemingsvorderingen zijn er meestal meerdere rechters. Die moeten dan eerst met elkaar overleggen. Ze zetten hun beslissing op papier en doen binnen 6 weken uitspraak. 

Niet eens met uitspraak rechter? 

Als u het niet eens bent met de beslissing van de rechter, kunt u in hoger beroep gaan bij het gerechtshof.

Bent u het niet eens met de beslissing van de rechtbank? U kunt hiertegen hoger beroep instellen bij het gerechtshof. De officier van justitie kan ook in hoger beroep gaan. 

U moet het hoger beroep in principe binnen 2 weken na de uitspraak indienen. Dit doet u bij de griffie van de rechtbank. Bent u te laat met het instellen van hoger beroep dan kan het zijn dat het gerechtshof uw zaak in hoger beroep niet in behandeling neemt.

• Hoger beroep strafzaak