Als iemand van 18 jaar of ouder niet meer goed voor een deel of het geheel van zijn geldzaken kan zorgen, kan de rechter een bewindvoerder benoemen die deze geldzaken beheert. De rechter controleert of de bewindvoerder dat goed doet.

Bewind regelen en wijzigen zijn procedures die vallen onder het civiel recht. Een advocaat is niet verplicht.

Taken en verplichtingen particulier bewindvoerder

Als bewindvoerder beschermt u het bezit van de betrokkene en regelt u zijn geldzaken.
Uit welke taken het werk bestaat, verschilt per situatie.

Tip: sla een pdf-formulier op en open het daarna vanaf uw computer.
Als u het pdf-formulier opent en invult in de browser, kunt u problemen krijgen bij het opslaan.

Het bewind opstarten

Als de kantonrechter u tot bewindvoerder heeft benoemd, dan legt hij dit vast in een beschikking (dit is een schriftelijke uitspraak). Het bewind start op de dag nadat de rechtbank de beschikking heeft verstuurd. Op die dag begint uw taak als bewindvoerder.

Brochure

Download de brochure 'U bent benoemd tot bewindvoerder. Wat nu?' (pdf, 4,4 MB)

>Alles uitklappen

Boedelbeschrijving indienen
U bent verplicht om binnen 4 maanden na de start van het bewind een boedelbeschrijving in te dienen. Doe dit ook als de rechter u heeft benoemd tot de nieuwe bewindvoerder in een lopend bewind.
Een boedelbeschrijving is een overzicht van:
- het bezit van de betrokkene
- de schulden, als deze er zijn
- een schatting van de maandelijkse inkomsten en uitgaven
Maak het overzicht met het formulier Boedelbeschrijving.
Bespreek het met de betrokkene en stuur het ondertekende formulier naar de rechter. Of geef het af bij de informatiebalie van de rechtbank.
Ga naar Contact over bewind, curatele, mentorschap om te zien bij welke rechtbank u hiervoor terecht kunt.
Uitleg over het invullen van het pdf-formulier
Het bewind registreren
Bezit de betrokkene een huis of een stuk land? Dan registreert u het bewind in het kadaster (kadaster.nl).
Heeft de betrokkene een onderneming? Dan registreert u het bewind in het handelsregister (kvk.nl).
De griffie registreert de beschikking in het openbare Centraal curatele- en bewindregister (het CCBR) als de betrokkene geld verspilt of door schulden in de problemen zit. En soms als de bewindvoerder of de kantonrechter registratie nodig vindt vanwege iemands geestelijke of lichamelijke toestand.

Geldzaken regelen en administratie doen

Taken die u voor de betrokkene uitvoert zijn onder meer:

U controleert of de betrokkene zijn inkomsten ontvangt, zoals loon, pensioen, toeslagen, uitkeringen.
U betaalt de rekeningen.
U keert leefgeld uit aan de betrokkene voor zijn dagelijkse uitgaven.
U doet belastingaangifte.
U vraagt bijvoorbeeld toeslagen en uitkeringen aan.
U houdt de inkomsten en uitgaven bij in een administratie (kijk bij Rekening en verantwoording wat u moet bijhouden en jaarlijks aan de rechter moet laten zien).
Als de betrokkene veel geld heeft, belegt u dit met aandacht en zorg.
Als de betrokkene schulden heeft, lost u deze af.

Toestemming geven

De betrokkene blijft handelingsbekwaam. Hij mag bijvoorbeeld zelf zijn testament opmaken en stemmen bij verkiezingen. Bepaalde persoonlijke beslissingen van de betrokkene, hebben financiële gevolgen. Bijvoorbeeld als hij wil trouwen of samenwonen. Vraag daarom de betrokkene om zijn plannen met u te bespreken.

>Alles uitklappen

Wanneer moet de betrokkene u om toestemming vragen?
De betrokkene mag niet zonder toestemming het onder bewind gestelde bezit verkopen. Ook mag hij niet zomaar nieuwe contracten afsluiten of grote aankopen doen. Hiervoor moet hij u om toestemming vragen. U beslist hierover.
Wat als de betrokkene toch zonder toestemming iets koopt, verkoopt of huurt?
Staat de betrokkene geregistreerd in het Centraal curatele- en bewindregister? En deed iemand zaken met de betrokkene zonder uw toestemming? Dan kan deze persoon de vordering niet verhalen op het bezit dat onder bewind staat. Hij kan bijvoorbeeld geen geld eisen van de betrokkene, ook al was dit afgesproken. Hij had kunnen weten dat het bezit van de betrokkene onder bewind staat (door raadpleging van het register).
Inschrijving van het bewind in het Centraal curatele- en bewindregister gebeurt soms bij het instellen van bewind. Is het bewind niet ingeschreven en vindt u dat wel nodig? Dan kunt u de kantonrechter daar om vragen.

Toestemming vragen

Als bewindvoerder beslist u over de geldzaken en het bezit dat onder bewind staat. Voor onderstaande handelingen heeft u toestemming nodig.

>Alles uitklappen

Handelingen waarvoor u toestemming nodig heeft
Voor het uitvoeren van onderstaande handelingen moet u toestemming hebben:
- het doen van uitgaven die naar verwachting hoger zijn dan € 1.500, bijvoorbeeld voor onderhoud of inrichting van een woning (tel de kosten bij elkaar op) of een vakantie
- het verkopen van bezit van de betrokkene
- het huren of verhuren van een woning
- het lenen of uitlenen van geld
- het doen of aannemen van een schenking
- het beleggen van het geld van de betrokkene (geen toestemming nodig voor beleggingen met risicoprofiel (zeer) defensief, wel voor andere risicoprofielen of voor risicovollere beleggingen zoals aandelen of effecten)
- beslissingen over nalatenschappen
- het starten van een juridische procedure
- het afkopen van een verzekeringspolis
Aan wie vraagt u toestemming?
- U vraagt de betrokkene om toestemming voor het uitvoeren van de handeling als de betrokkene daarover kan beslissen.
- Kan hij dat niet of is hij het niet met u eens, dan vraagt u de kantonrechter om toestemming (machtiging) met een machtigingsverzoek (zie uitleg hieronder).
  Ook de betrokkene kan dit machtigingsverzoek bij de kantonrechter indienen als hij iets wil waar u het niet mee eens bent.
  Een machtiging voor een schenking geeft een rechter meestal alleen als u kunt aantonen dat de betrokkene vóór het bewind al herhaaldelijk een schenking deed en er na de schenking minimaal 30.000 euro op de bankrekening van de betrokkene overblijft.
De kantonrechter om machtiging vragen (indienen machtigingsverzoek)
Stuur het ingevulde formulier machtigingsverzoek met (bewijs)stukken naar de kantonrechter. In de checklist Machtigingsverzoeken ziet u de vereiste gegevens.
Reactie op machtigingsverzoek
Geeft de kantonrechter u toestemming voor de handeling? Dan kunt u deze uitvoeren. Heeft u toestemming gevraagd voor een uitgave en keurt de kantonrechter de uitgave goed? Stuur dan bij de eerstvolgende rekening en verantwoording de bonnen en rekeningen mee.
Contact bij vragen
Heeft u vragen over het machtigingsverzoek? Neem dan contact op met de rechtbank die toezicht houdt op het bewind.

Verplicht informeren van de kantonrechter

U bent verplicht de kantonrechter direct te informeren in de volgende situaties:

bij overlijden van de betrokkene of de tweede bewindvoerder
bij verhuizing door de betrokkene of door u
als u uw taken voor lange tijd niet kunt uitvoeren, bijvoorbeeld door ziekte
als het bewind niet meer nodig is
als het bewind niet voldoende is en u bewind wilt omzetten naar curatele
als de betrokkene een erfenis krijgt
als het vermoeden bestaat dat de betrokkene zijn wil niet meer goed kan bepalen en hij dat bij aanvang van het bewind wel kon
als de betrokkene wordt toegelaten tot de wettelijke schuldsanering (Wsnp)

Informeer de kantonrechter per brief. Heeft u toegang tot Mijn Bewind? Log in met uw DigiD en stuur de kantonrechter een bericht.

Verantwoorden bij de kantonrechter

De kantonrechter houdt toezicht op uw werk. U moet zich bij hem verantwoorden. De kantonrechter wil dat u de volgende documenten opstelt:

de boedelbeschrijving (zie uitleg boven aan de pagina)
de rekening en verantwoording (jaarlijks)
de 5-jaarlijkse evaluatie (in principe elke 5 jaar)
de eindrekening en verantwoording (bij het einde van het bewind)

>Alles uitklappen

Rekening en verantwoording
U moet elk jaar laten zien hoe het met de financiën van de betrokkene gaat. Dit doet u door een rekening en verantwoording in te dienen. De checklist Rekening en verantwoording kan u helpen bij het verzamelen van de gegevens die u moet invullen.
Eindrekening en verantwoording
Stopt het bewind of stopt u als bewindvoerder? Of is de betrokkene overleden? Maak dan over de laatste periode van het bewind een overzicht van de geldzaken van de betrokkene. Dit doet u door een eindrekening en verantwoording in te dienen.
Vijfjaarlijkse evaluatie
De kantonrechter vraagt u eens in de 5 jaar om het formulier vijfjaarlijkse evaluatie in te vullen. U geeft hierin aan hoe het bewind verloopt. Of het nog nodig is, of niet meer voldoet.

Nalatenschap aanvaarden of verwerpen

Is betrokkene erfgenaam? Een erfenis is het totaal aan bezit en schulden dat iemand na zijn overlijden nalaat. Op de pagina erfenis aanvaarden of verwerpen leest u hoe u namens de betrokkene de nalatenschap zuiver aanvaardt, beneficiair aanvaardt of verwerpt. Ook vindt u er uitleg over de verschillen tussen die mogelijkheden.

Zie ook:

Relevante onderwerpen

Juridisch advies

Wilt u persoonlijk advies over uw situatie? Hulp bij het opstellen van de stukken of bijstand tijdens de zitting? U kunt altijd een advocaat of andere juridisch adviseur inschakelen. Niet voor iedere zaak is een advocaat verplicht.